De verzekering der uitwendige veiligheid beperkt zich volgens
de grondslagen afgezien van de deelneming met beschikbare
middelen aan een gemeenschappelijke actie met anderen tot
handhaving van een strikte neutraliteit in conflicten tusschen
andere mogendheden. Op het vervullen van die taak zal de
weermacht in Ned.-Indië berekend moeten zijn de daartoe be-
noodigde sterkte van marine en leger wordt in de grondslagen in
groote lijn aangegeven. Een rechtstreeksche aanslag op ons gebied
wordt evenwel niet uitgesloten, want in den achtsten en laatsten
der defensiegrondslagen wordt bepaald, dat indien Ned.-Indië
ondanks het ernstig pogen om buiten den oorlog te blijven, daarin
toch betrokken wordt, de aanwezige weermacht zich met de voor
handen middelen zoo goed mogelijk tegen elke bezetting van
ons gebied zal verzetten, in afwachting van den steun, die ons
mocht worden verleend.
Ten aanzien van de verdeeling van de defensietaak over leger
en vloot, bepalen de grondslagen, dat de neutraliteitshandhaving
op Java wordt vervuld door het leger met steun van de vloot
in de gewesten buiten Java door de vloot, die daarbij op bijzonder
kwetsbare punten door het leger wordt gesteund. Als zoodanige
kwetsbare punten wezen de grondslagen „voor het tegenwoordige"
de oliewinningsplaatsen Tarakan en Balikpapan aan.
Uit het hierboven gegeven summier historisch overzicht is
kunnen blijken, dat de mate waarin in den loop der achter ons
liggende decennia de verdediging van Nederlandsch-Indië werd
noodig en mogelijk geacht, aan sterke schommelingen is onder
hevig geweest.
Van een verdediging van Java alleen, in hoofdzaak door de
vloot, onder bescherming van de Buitengewesten met de beschik
bare maritieme middelen, over een meer intensieve verdediging
ter zee met een grooter aandeel van het leger in de veiligstelling
van Java, werd gestreefd naar het verkrijgen van een vloot van
groot materieel, welke zoowel Java als de Buitengewesten de
begeerde veiligheid zou kunnen verschaffen.
Daarna de plannen van de commissie van 1920 en 1921, welke
n.o.m., mede gelet op ons financieele en personeele kunnen, de
meest doeltreffende oplossing voor de defensie voorstonden. Deze
toch gaven een, zij het bescheiden, voor dien tijd bevredigend
systeem voor de verdediging van den Indischen Archipel. Volgens
die plannen had de vloot een taak over den geheelen Archipel,
het leger zou zijn taak in hoofdzaak vinden op Java, doch tevens
aandeel hebben in de verdediging van de Buitengewesten door
het leggen van vredesbezettingen in onderscheidene belangrijke
havens, kolen- en oliestations.
516
