Wanneer wij echter in Westersche verwatenheid de Islamie-
tische volkeren verre beneden ons zouden willen achten, dan
zouden wij toch dienen te bedenken, dat deze volken een cultuur
bezaten vóór Europa nog bestonden dat het beschavingsniveau
van de oude Wereld en De Nabije Oost eeuwenlang gelijk is
geweest, en eerst tegen de 16e eeuw de Islamietische landen zijn
achteruit gegaan en achtergebleven. Maar is het dan niet tevens
begrijpelijk, dat die volken en hunne landen, steunende op een
zóó oude cultuur, ieder oogenblik tot wederopstanding moesten
kunnen komen en dat zooals wij hierna zullen toonen die
hernieuwing thans reeds in een zoo ver gevorderd stadium is
gekomen, dat van eenig verschil in niveau tusschen Oost en West
geen sprake meer kan wezen 3
Het duurde tot aan de wisseling van de 18e op de 19e eeuw
eer Avond- en Morgenland weder met elkander in contact
kwamen, Napoléon's tocht naar Egypte 2) gaf den eersten stoot
en toen in 1798 Turkije aan Frankrijk den oorlog verklaarde
en Bonaparte zijn wonderbaarlijken tocht volbracht door de Sinaï-
woestijn naar Gaza, Jaffa en Haifa, was de hernieuwde erkenning
van de groote waarde van De Nabije Oost als bruggehoofd naar
Azië een feit geworden. Napoléons plan mislukte, en na zijn
terugkeer naar Frankrijk namen de Engelschen zijn doelstelling
prompt over zij hebben haar sindsdien scherp voor oogen
gehouden, tot op den huidigen dag. Hier volge een serietje jaar
tallen ten bewijze
1839 De Engelschen bezetten Aden.
1840 Oprichting van de P. O. (Peninsular and Orient
Line), die de vroegere stoomvaartlijn van Engeland
naar Egypte en de Indische stoomvaartlijn samensmolt
met de Egyptian Transit Cy, tot ééne belangenge
meenschap.
1857 Engeland bezet Perim, Sokotra en de Zuid-Arabische
kust.
1869 Opening van het Suez-kanaalmet als noodzakelijk
gevolg
1882 Engeland neemt bezit van Egypte.
1896/98 Engeland verovert den Soedan.
J) Men hoede er zich toch vooral voor, om zich blind te staren op onze
jonge wonderen der techniek en onze technische bedrevenheid deze mogen
misschien cultuurscheppend werken, cultuur zijn zij zelve niet
2) Zie in de serie „Veldheeren" Het Egyptische Avontuur. I.M.T. 1936,
Nr. 1, blz. 12 e.v.
545
