Men kon het wel leenen in het buitenland, natuurlijk welechter:
buitenlandsche geldschieters waren even zekere buitenlandsche
belanghebbenden, die niets voor niets deden. Men denke slechts
over de volgende voorbeelden Hoe is het mogelijk, dat de rijk
dommen aan aardolie van Mesopotamië en Perzië (dus uit
vroegere Turksche en zelfstandige rijken door wijde buizen
zijn afgevloeid naar Tripolis, Haifa en Basra, geëxploiteerd door
Engelsche, Fransche, Duitsche en Nederlandsche kapitalen, die
er natuurlijk ook een deel van de winsten uit hebben opgeslokt
Waarom heeft Engeland de voltooiing van de Hedjaz-baan, welke
voorbij Medina zou worden doorgetrokken over Mekka naar
Dzjidda (aan de Roode Zee met alle mogelijke politieke mid
delen tegengewerkt terwijl toch een doorgaande verbinding van
Konstantinopel over land naar de Roode Zee voor de ontwikke
ling van de Arabische landen van onschatbare waarde zou zijn,
en de lijn nu doodloopt in het zand van Medina
Als dan ook de spoorwegen in de Islamietische landen na den
oorlog belangrijk zijn verbeterd en uitgebreid, dan is dat geschied
ondanks de tegenwerking van de belanghebbende Europeesche
landen. De voltooiing van de Hedjazbaan schijnt nu te worden
uitgevoerd tot DzjiddaEuropeesch of internationaal kapitaal
zal men bij den bouw echter tevergeefs zoeken.
De groote Iransche spoorbaan van Bender-Sjah (aan de Kas
pische Zee) over Teheran en Disfoel naar Bender-Sjahpoer (aan
de Perzische Golf) 1) is gezien het uiterst zware bergterrein
niet alleen een wonder van technischen arbeid, maar tevens
geheel gefinancierd door de Iransche regeering. Over een jaar
moet de baan geheel gereed zijneen stuk nationale arbeid waar
aan het buitenlandsche kapitaal niet heeft deelgenomen.
De uitbreiding van de verkeersnetten in de Islamietische
landen van De Nabije Oost dateert dus zooals wij zeiden van na
den wereldoorlog, die nieuwe nationale staten zag ontstaan. Uit
het zwakke onsamenhangende Turksche Rijk der Sultans, uit
het volkomen onmondige Perzië der Kadsjarendynastie, uit het
door Engeland beheerschte Egypte, zijn geworden
het Turkije van Kemal Atatürk,
het Iran van Resah Sjah,
het Irak van Koning Feisoel (thans Koning Gazi),
het Saoedië van Ibn Saoed (Abd al Azis),
het Jemen van den Imam,
het Egypte van Koning Faroek.
Bezien wij thans het interne en onderlinge verkeer van de
Islamietische staten nader, dan vinden wij het volgende beeld
in Turkije (dus feitelijk het vroegere Klein-Azië) zijn meer
dan 2600 km spoorbaan gebouwd na den oorlog alle banen zijn
b Zie het schetsje in I.M.T. No. 3 blr. 217.
550
