609
11. VAN HET WERELDTOONEEL.
De in het vorige overzicht geconstateerde ontspanning in de Europeesche
verhoudingen was niet van langen duur hetgeen zich in en om Tsjecho-
slowakije afspeelde verhitte de gemoederen dusdanig, dat geruchten en
verdachtmakingen maar al te graag als juist werden beschouwd. In deze
geladen atmosfeer wisten de verantwoordelijke personen gelukkig het hoofd
koel te houdenhoewel incidenten niet uitbleven en onder genoemde
omstandigheden ook moeilijk konden uitblijven zijn ernstige veiwikke-
lingen voorkomen. Of e.e.a. nu uitsluitend dient te worden toegeschreven
aan de vereende diplomatieke actie van Londen en Parijs te Berlijn en
Praag valt evenzeer te betwijfelen als de juistheid van de meening, dat
zulks geheel zou zijn te danken aan het aan de Wilhelmstrasse heerschende
doorzichthet aannemen van een wisselwerking schijnt niet gewaagd.
Van Polen werd gezegd, dat het in een conflict over zijn nabuur niet
lijdelijk zou toezien, doch zich aan Fransch-Engelsche zijde zou scharen.
Warschau reageerde hierop met de Berlijn gunstig stemmende doch in
Parijs eenige beroering verwekkende opmerking, dat het Fransch-Poolsche
verdrag slechts bindend is in geval een der partijen wordt aangevallen.
Voorts gaven Polen en Roemenië te zamen te kennen, niet vrijwillig door
tocht te zullen verleenen aan Russische troepen, die Tjechoslowakije te hulp
zouden willen snellen.
Italië toonde weinig belangstelling voor de gebeurtenissen in O. Europa
naar men wilde, zou het zich bewust zijn geworden van het aan het ver
bond met Duitschland verbonden gevaar, te worden medegesleept in een
strijd waarin het geen rechtstreeksche belangen heeft. Ook zouden de wrij
vingen over Triëst en de ongunstige invloed van de Anschlusz op Italië's
overwicht in de Donaulanden daarvoor aansprakelijk zijn, evenals de
wensch, de met Engeland bereikte overeenstemming niet in de waagschaal
te stellen. Hoewel niets bekend werd omtrent de besprekingen tusschen
Mussolini en Hitier tijdens diens overweldigende ontvangst, werden dezelfde
punten als onderwerpen genoemd en als zoodanig nog het koloniale vraag
stuk, inzake waarvan de Duce op matiging zou hebben aangedrongen.
De onderhandelingen over een Italiaansch-Fransch accoord werden even
snel opgeschort als hervat. De voornaamste aanleiding daartoe was de
beweerde Fransche steun aan republikeinsch Spanje. Zoo geeft de thans
reeds bijna twee jaar durende bloedige broedertwist op het Pyreneesche
schiereiland steeds weer aanleiding tot nieuwe internationale moeilijk
heden. De strijd zelve schijnt nog verre van beslist Franco's troepen
behielden weliswaar het initiatief, doch de opmarsch aan de verschillende
fronten verloopt in een steeds trager tempo. Is dit de reden, dat de Witten
met de terugzending van de vrijwilligers waartegen Rusland zijn verzet
ten slotte opgaf in zicht overgaan tot steeds heviger luchtbombardemen
ten, welke niet alleen door de daaraan ten offer vallende buitenlanders en
neutrale schepen aanleiding gaven tot protesten van verschillende zijden?
Internationale inmenging dus, doch niet van den Volkenbondde poging,
dezen in te schakelen mislukte daar Engeland en Frankrijk zich er tegen
verklaarden.
De daarvan voor het ministerie Daladier van de zijde van het Volksfront
gevreesde terugslag bleef tot nu toe uit steunende op de verleende vol
macht ging het over tot een nieuwe devaluatie van den franc, hetgeen een
gunstige uitwerking had. Ook sloot het zich zoowel op economisch als op
militair terrein ten nauwste aan bij Engeland voorzieningen werden ge
troffen voor eenhoofdige commando's over de gezamenlijke legers, vloten
en luchtmachten.
Het luchtwapen en de luchtverdediging stonden in Engeland in het
centrum van de belangstelling de gebleken onmacht van de Engelsche
industrie aan de haar gestelde eischen te voldoen, leidde naast het uit-
