Deel n.
711
De Militair Geneeskundige Dienst in Nederlandsch-Indië op voet van
Oorlog. Druk N.V. Mij. Vorkink, Bandoeng. Uitgave 1938.
Deel II van het „Handboek voor den Officier van Gezondheid van het
Kon. Ned..-Ind. Leger", dat als tweede der 3 deelen thans is verschenen,
behandelt een reeks problemen, waarvoor de M.G.D. zich in den modernen
oorlog te velde geplaatst ziet. Bij herhaling werd er in deze rubriek reeds
op gewezen, dat in de nieuwere vakliteratuur het door de hedendaagsche,
technisch op een zoo hoogen trap van ontwikkeling staande oorlogvoering,
uitermate gecompliceerd geworden vraagstuk van den gewondenafvoer en
de gewondenverzorging te velde, allerwege de meest intensieve belang
stelling heeft. De tijd der simplistische en gebrekkige geneeskundige voor
zieningen, waarmede legers eertijds, vaak met de noodlottige gevolgen van
dien, ten oorlog togen, ligt ver achter ons. De moderne M.G.D. te velde
is een gecompliceerde organisatie geworden, waarbij zich hulpverleener
zoowel als hulpbehoevende heeft in te passen in een ingewikkeld systeem,
dat beheerscht wordt door de twee machtige factorencomplexentactische
noodzaak en medische urgentie.
Na een inleiding, waarin in grove trekken de werkzaamheden worden
geschilderd, welke benoodigd zijn om een vredesleger om te zetten in een
oorlogsleger, volgt in hoofdstuk I een verhandeling over de taak van den
M.G.D. hinnen het operatiegebied en de wijze, waarop deze taak met het
meeste rendement ten uitvoer kan worden gelegd. De omvang van het
boekwerk gebood een beperking tot algemeene richtlijnen met het O.V.G.D. I.
als achtergrond. Er wordt echter met nadruk op gewezen, dat deze algemeene
richtlijnen met de noodige soepelheid dienen te worden toegepast immers
al te groote „Schablonenmaszigkeit" kan te velde niet anders dan schaden.
Hoofdstuk II is gewijd aan het veldhospitaal, de laatste en grootste
mobiele schakel in den keten der medische hulpverleeningsorganen te velde.
De bedoeling van dit hoofdstuk is, aan de hand van de in den wereldoorlog
opgedane ervaringen, het bestaansrecht, of beter nog de noodzakelijkheid
van dit onderdeel voor onze M.G.D.-organisatie te velde duidelijk in het
licht te stellen zulks naar aanleiding van de sporadisch tot uiting gekomen
meening, dat het Vd. H. met het oog op de bijzondere in Ned.-Indië geldende
omstandigheden (o.a. de korte afstanden, welke in dit eilandenrijk de
eventueele actiegebieden in geval van oorlog zullen scheiden van de als
evacuatie- en concentratiehospitalen in het achterland aan te wijzen zieken-
inrichtingen) in onze M.G.D.-oganisatie zou kunnen worden gemist.
Dan volgt een verhandeling over het vervoer, de behandeling en verpleging
van zieken en gewonden, afkomstig van het veldleger in het achterland.
Op treffende wijze wordt, aan de hand van ervaringen uit den wereldoorlog,
in dit Ille Hoofdstuk een schets gegeven van de lotgevallen der gewonden
tusschen de evacuatiestations en de hospitalen in het achterland, waar zij
ten langen leste in definitieve behandeling en verpleging kunnen worden
genomen. Voor velen is in den wereldoorlog de dagenlange treinreis naar
het vaderland een reis naar de eeuwigheid geweest. De matelooze tragiek,
welke in de lange files spoorwagens hing, die in 1914 en de eerste helft
van 1915 zich dagelijks in tragen gang langs de lijnen van 'het Westfront
naar Duitschland en de Cóte d'Azur voortbewogen, deed vaak niet onder
voor die, welke drukte op de smalle strook gronds tusschen de loopgraven.
Vervolgens geeft Hoofdstuk IV een exposé over de taak van het Roode
Kruis in Oorlogstijd op Java. Hoewel deze verhandeling is bedoeld als een
vluchtige schets van het doel en streven van het Roode Kruis, speciaal
met het oog op zijn oorlogstaak, is het den schrijver in kort bestek gelukt,
het groote belang eener juiste functiormeering van dit uiterst nuttige instituut
duidelijk in het licht te stellen.
