Men staat op het oogenblik aan den vooravond van den val van
HanKow, waar sinds 19 November een groot deel der regeering
zetelde, hoewel ingaande dien datum ChungKing tot hoofdstad
werd verklaard. HanKow is de naam, welken wij geven aan de
stedengroep WuChang, HanYang en HanKow, gelegen aan de
samenvloeiing van de Hanrivier met de JangTze, en van waar
spoorlijnen voeren naar het noorden en het zuiden, terwijl naar
het oosten een rivier voert, die bevaarbaar is in den zomer
voor schepen tot 10.000 ton ook naar het westen is die rivier nog
honderden kilometers bevaarbaar. HanKow is uit een handels
oogpunt een stad van groote beteekenis en van wege de gunstige
verbinding met alle deelen des lands ook als Hoofdkwartier van
het Leger van groot belang. Het verlies van die stad zal daarom
de zwaarste slag zijn, tot nu toe in dezen oorlog geleden. De vraag
is daarom gewettigd, waarom de Japanners na de inname van
NanKing niet onmiddellijk den opmarsch naar HanKow zijn
begonnen. Minstens genomen zou dit besluit consequent zijn
geweest. De Japanners hebben duidelijk getoond aan de inname
van Nanking, de verlaten hoofdstad, groote beteekenis te hechten.
Met den val van die stad zoo betoogden zij, was de Nationale
regeering afgedaald tot den status van ,,a mere local government".
Hoeveel te meer beteekenis moest dan voor hen niet hebben de
inname van HanKow, de plaats, waar de regeering feitelijk zetelde.
En evengoed als nu hadden ook toen in December de Japan
ners precies denzelfden opmarsch lang de JangTze kunnen
verrichten, als zij nu ondernomen hebben. Met de daadwerkelijke
bedreiging van HanKow in den rug zouden de Chineezen de ver
dediging van de stelling bij HsuChow zeker hebben moeten
opgeven, en de Japanners wier belang het vooral is eene snelle
beslissing te bevechten zouden een half jaar hebben gewonnen.
Pleit het niet voor het beleid van generaal ChiangKaiShih, dat
hij de Japanners kan verleiden tot tijdroovende operaties op groote
schaal op de plaatsen, waar hij dat wenscht Eerst noopte hij den
tegenstander tot groote krachtinspanning en tijdverlies bij
ShangHai, daarna tot eene operatie, die wederom maanden in
beslag nam, bij HsuChow. Zoo heeft hij maanden lang den tenslotte
niet te vermijden aanval op HanKow weten te vertragen. De
Japansche spokesmen mogen zoo gaarne in getallen het succes der
Japansche operaties opsommen zooveel mijlen voorwaarts in
zooveel dagen en zooveel vierkante mijlen gebied veroverd, maar
over den afstand ShangHai-KiuKiang een goede 550 km
hebben zij tenslotte een jaar gedaan, dat is 1.5 km per dag
Gaat men na hoe die tijd is besteed, dan blijkt, dat vooral in het
begin betrekkelijk lange perioden van stilstand afwisselden met
de perioden van actie. Nadat op 7 Juli het LuChiaoKow-incident
had plaats gevonden, begon de opmarsch naar het zuiden eerst
op 4 September dus bijna 2 maanden later.
868
