910
georganiseerd te worden. Het verdient mede uit financieel oogpunt aan
beveling bedrijven, welke bijv. gunstig t.o.v. elkaar zijn gelegen te ver
eenigen onder één hoofd, die over een kleinen staf dient te beschikken.
Dit is ook voor ons van belang.
In en artikel „Gasaufklarung und Gasspürdienst" wordt behandeld de
theoretische en practische opleiding van de gasverkenners. Wij gaan hierop
niet dieper in aangezien in 1937 dit onderwerp reeds uitvoerig ter sprake is
gebracht. Aangezien men thans hij de lbdn. overal aanvangt met de opleiding
van gasverkenners wordt dit artikel voor hen, die met de opleiding iets te
maken hebben, zeer ter lezing aanbevolen. Nog dient t.a.v. de opleiding van
gasverkenners van den plaatselijken lbd. te worden opgemerkt, dat het o.i.
aanbeveling verdient bij eiken hulpdienst over gasverkenners de beschikking
te hebben. Dit systeem verdient de voorkeur boven het ter beschikking
hebben van een afd. gasverkenners in de hand van Hd. lbd. Bij de lb.
hebben wij ten aanzien van de meeste hulpdiensten een sterk doorgevoerde
decentralisatie, zoodat bij toepassing van de eerste methode vrijwel overal in
de stad over gasverkenners kan worden beschikt.
B.
Intendance.
Aan- en afvoerdienst Nederland.
In het orgaan (5e aflevering) der Vereeniging ter beoefening van de
Krijgswetenschap is een lezing opgenomen, welke is gehouden door den
Kol. v. d. Gen. Staf van de Kon. Landmacht N. T. Carstens. Een uiteenzetting
wordt gegeven van de taak en werkwijze van den dienst zooals deze in den
loop der jaren in Ned. is gegroeid en thans is voorbereid.
In Ned. wordt onderscheid gemaakt tusschen den aan- en afvoerdienst
in den rug van het strijdende leger, welke „étappendienst" wordt genoemd
en dien binnen het gebied van en ressorteerende onder dat Leger, welke
dienst dan met den naam van „aan- en afvoerdienst" wordt aangeduid.
S. brengt de gevaren naar voren van improvisatie en noemt in verband
hiermede een voorbeeld betreffende het in werking zetten van den E.D.
en A.A.D. in Augustus 1914. Hoewel eenige voorbereidingen waren getroffen
bleek, dat toch van improvisatie moet worden gesproken. Voor de mobilisatie
werd Dordrecht voor Regelings-Etappenplaats bestemd. Al spoedig bleek
dat Rotterdam zich beter daarvoor eigende. Verkenningen hadden niet plaats
gehad. De geheele étappen-intendance is zonder voorafgaande verkenning
van gebieden en etablissementen tot stand gekomen, volgens een memorie,
die de aangewezen étappen-intendant één dag voor de mobilisatie heeft
ingediend. Terwijl volgens de Oorlogsorganisatiën voor de Etappen-intendance
slechts één int. en één toeg. off. waren aangewezen, was dit personeel binnen
14 dagen reeds aangegroeid tot 12 offn. en 300 man en bedroeg het ten
slotte 43 offn. en 850 man. S. noemt nog enkele gevallen betreffende de
uitbreiding welke het personeel van den A.A.D. heeft ondergaan. Volgens
de Oorlogsorganisatiën van 1925 was de totale sterkte van het personeel,
behoorende tot den E.D. en zijn organen, reeds 300 offn. en 5000 o.on.,
kpln. en manschappen wel een verschil met de 25 offn. en 25 mindere
miln., waarmede de E.D. en de E.Insp. in 1914 hun taak moesten beginnen.
Ruw geschat omvat het aan mil. personeel thans reeds dadelijk 400 offn.
en 10.000 o.on., kpln. en manschappen. S. bespreekt vervolgens gedétailleerd
de inrichting en de werkwijze van de thans in Ned. bestaande organisatiën
van den A.A.D. in den rug van het leger en in het operatiegebied en besluit
dan met de volgende stellingen.
1. De organisatie en werkwijze van den E.D. in Ned. moeten rekening
houden met de verhoudingen, waarin onze strijdmacht zal optreden en
