1020
aan militaire en economische sancties en aan verleening van doortocht
ondergeschikt is aan eischen van eigen veiligheiddaar het stelsel van
collectieve veiligheid ernstig heeft gefaald wenscht Zij „tot tijd en wijle
organisatie te Genève instede van den pas te markeeren, den weg vervolgt
naar een betere toekomst" t.a.v. de algemeene verplichting tot deelname
aan een gemeenschappelijke actie of het verleenen van doortocht aan
vreemde troepen over Haar grondgebied de meest nadrukkelijke voorbe
houden te maken. Onze regeering staat in dit opzicht niet alleen andere
regeeringen zijn haar voorgegaan en het is daaraan toe te schrijven,
dat de Volkenbondsraad wel besloot, het sanctieartikel 16 van het Convenant
op Japan toe te passen, doch aan eiken staat individueel overliet, de
maatregelen te nemen, welke hij noodig acht. Dit besluit is het in artikel
17 van dat statuut genoemde gevolg van een weigering, te voldcen aan
de mede in dat artikel omschreven uitnoodiging aan een niet Volkenbondslid,
zich ingeval van een geschil met een wel lid van den bond zijnden staat
ter regeling van dat geschil op bepaalde voorwaarden te onderwernen
aan het lidmaatschap van den Bond Japan wees deze cp verzoek van
China gedane uitnoodiging van de hand onder verwijzing naar de reeds
vaker gedane mededeeling, dat het geen inmenging van derden wenscht.
In China woedde de strijd met groote hardnekkigheid voort geleidelijk
gaan de Japanners voort met het indrukken van de O. van Hankou gelegen
stellingen en de omsingeling van die stad in het N.O. en N. de Hwaiho
volgende zijn zij de Pinghan-spoorlijn in de richting van Hsinyang reeds
genaderd tot de omgeving van Losjan waar zwaar wordt gevochten aan
de Jangtse wordt even hard gestreden om Tienchiachengbeide partijen
beschuldigden elkaar wederom van het gebruik van gifgassen. Doch ook
in het N. is de strijd weder opgelaaid en wel in de omgeving van Toengkwan
terwijl de guerilla in Sjansi en Sceiyoean zoodanige afmetingen heeft
aangenomen, dat de Japanners 7 divisiën derwaarts zouden hebben
gezonden, de eene helft bestemd voor bewaking van de verbindingen, de
andere ter uitroeiing van de Chineesche „benden". Nog dient melding te
worden gemaakt van een incident te Tientsin waarin volgens de Japansche
berichten, die van het gebeurde veel ophef maakten, Fransche soldaten de
schuldigen zouden zijn.
Omtrent het andere nog niet opgeloste conflict, den burgeroorlog in
Spanje, werd weinig vernomen geen der partijen meldde noemenswaardige
vorderingen.
In Egypte werd een voor den vorst goed afgeloopen aanslag gepleegd
op koning Farcek in Rangoon en andere plaatsen in het sedert 1 April
1937 van Indië losgemaakte Burma kwamen vrij ernstige botsingen voor
tusschen Britsch-Indiërs en Burmanen waaraan troepen te pas kwamen
voor het herstel van orde en rust. Engeland en Amerika besloten tot
condominium (gezamenlijk bestuur) over Kanton en Enderby, de vlieg
tuigbases in de Phosnixgroep ten N. van Samoa terwijl laatstgenoemde
mogendheid op meer en meer gespannen voet raakte met Mexico. Gelet
op het feit, dat tot nu toe geen Mexicaansche president zich heeft kunnen
handhaven zender steun van Washington, valt het te bezien, of pres.
Cardenas nog lang in zijn eigenaardige houding t.o.v. schadevergoeding
van door hem onteigende buitenlandsche eigendommen zal kunnen vol
harden. Zijn voorbeeld dreigt evenwel reeds navolging te zullen vinden
S. Salvador en Costa Rica schijnen eveneens reeds plannen te kcesteren
tot onteigening zonder schadevergoeding. De in Augustus in Chili uit
gebroken en snel neergeslagen nationaal-socialistische opstand bleek
ernstiger afmetingen te hebben gehad dan aanvankelijk werd voorgesteld
men achtte het noodig, den president te bekleeden met dictatoriale bevoegd
heden.
29-10-'38. Sch.
Zie de schets op blz. 966 in dit nummer.