en kanonnen hebben, waardoor afbreuk wordt gedaan aan de
mobiliteit. De moderne wapens moeten wel talrijk, doch tevens
in het terrein bruikbaar zijn. Zoo zijn b.v. de tanks in het zware,
wegenarme terrein (ook tengevolge van de ijle lucht in het
hoogland) niet steeds van voordeel geweest, evenmin als soms
de vlammenwerpers.
De artillerie heeft in dezen krijg veel gepresteerd. x) In sommige
geyallen was zij van beslissende beteekenis. De bergartillerie heeft
haar oude traditie hoog gehouden en haar geschut overal in
stelling weten te brengen. De motorartillerie heeft zelfs met
middelbaar kaliber buiten de wegen kunnen opereeren. Van dit
wapen kan men meer verwachten dan tot dusver.
De samenwerking tusschen artillerie en infanterie werd vooral
door een uitstekende kameraadschap bevorderd.
De technische troepen zijn van onmisbare waarde gebleken
en waren overal en bij alle grootere eenheden noodig. Grootere
toebedeeling van deze speciale troepen zal onafwijsbaar zijn dit
geldt niet alleen voor koloniale ondernemingen.
„Ungeheuer" was de hoeveelheid verbindingsmiddelen, welke in
bedrijf was. Bijna 1000 draadlooze stations waren aanwezig, met
tallooze draagbare apparaten. Een vermindering dezer middelen
is ten zeerste gewenscht en kan door verhoogde geoefendheid
en toewijding worden goed gemaakt.
Het luchtwapen is steeds en overal op zijn post geweest en
was daar de tegenstander mankeerde onbeperkt meester
der lucht. Dit is het wapen der toekomst, dat steeds grooter
gebied zal bestrijken. Hoe nauwer het met de grondstrijdkrachten
samenwerkt, hoe meer zijn waarde zal stijgen. Geen van beiden
zal ooit meer zonder de andere een oorlog kunnen voeren.
De voortgaande ontwikkeling van het luchtwapen bergt steeds
grootere mogelijkheid in zich, mits men er van afziet, dit wapen
aan bepaalde voorschriften en vermeende onfeilbare grondregels
te binden. Het zal zich steeds aan de eischen van een gegeven
situatie moeten aanpassen. Slechts de opperbevelhebber is,
krachtens zijn verantwoordelijkheid voor de leiding en zijn inzicht
in den algemeenen toestand, in staat om over d.en inzet van de
luchtstrijdkrachten te beslissen.
De Abessynische oorlog heeft vele gebruikelijke theorieën
omvergeworpen, b.v. over de capaciteit der wegen en paden voor
de verplegingde snelheid en duur van ae marschen de moge
lijkheden en de geschiktheid van vervoermiddelen de behoeften
der soldaten. Dit alles moet opnieuw overwogen worden, met
als uitgangspunt, dat men overal meer verlangen kan.
b Hierbij niet te vergeten, dat zij vrijwel ongestoord kon vuren. Voor
artillerie-bestrijding behoefde niets afgezonderd te worden. R.
1159
