Buiten de poorten van Kaboel ligt nu Amanoelah's modelstad
Paroelaman, met hare modelwoningen, hare parlementsgebouwen,
haar reusachtig Koninklijk slot en hare roestende tramwagens,
dood en verlaten En dat is juist, want Paroelaman werd te vroeg
geboren. Maar Zahir Sjah heeft den geest van die moderniseering
begrepen, en werkt thans aan de uitbreiding van het wegennet
hij verbouwt karavaanwegen tot autobanen, waarlangs nu al Shell
en Standard Oil hare felgekleurde bakens plaatsen. Hij stichtte
de Nationale Afghaansche Bank, die in 1934 voor het eerst natio
naal bankpapier uitgaf, en die de nieuwe industrie financiert.
Zoodat, behalve de Militaire Werkplaatsen, thans reeds weverijen,
schoen-, knoopen-, conserven- en zeepfabrieken zijn verrezen,
terwijl in Kaboel en Herat electrische centrales zij gebouwd. Het
longlijderssanatorium bij Kaboel, dat onder leiding staat van een
Turkschen geneesheer-directeur, wijst op een vooruitgang waar
van men 25 jaren geleden nog niet zou hebben gedroomd.
Toch zal het voor Afghanistan niet gemakkelijk zijn om den in
vloed van Rusland en Engeland geheel uit te schakelenen dit
zou welhaast onmogelijk zijn, indien het land in zijn strijd alleen
bleef staan. Daarom is wel een van zijn sterkste troeven het, den
9en Juli 1937 te Teheran gesloten Verbond der Voor-Aziatische
Landen, tusschen Afghanistan, Iran, Irak en Turkije. De groote
wereldpers heeft midden '37 aan de onderteekening van dit pact
bijna geen aandacht geschonkenen toch is het eene wereldge
beurtenis van heel wat grootere beteekenis dan b.v. de nom-
interventie in Spanje en beschouwingen over het nut van sancties.
Immershet openbaarde niet alleen de wedergeboorte van een
reeks van vrije Islamietische natiën, doch schiep tevens
a. de mogelijkheid van de afsluiting der Bolsjewieken van den
Indischen Oceaan met zijne West-Europeesche Rijken
b. de mogelijkheid van een den Europeaan vriendschappelijk
gezind bruggeland van Europa naar de(n) Oost.
Het ontstaan van dit Verbond is leerzaam en belangwekkend1);
het Roode Rusland had dadelijk ingezien, dat de vóór den oorlog
1121
Voor het goed begrijpen van het nu volgende dienen wij Wester
lingen ons steeds scherp voor oogen te houden, dat voor de Islamietische
volken van de Nabije Oost de Aziatische Rus (welke staats- of sociale
ideologie hij ook moge propageeren) een veel aanvaardbaarder, begrijp
baarder en logischer bondgenoot is, dan de hun volkomen vreemde West-
Europeaan.
Voorts, dat de sociale revolutie voor haar welslagen het fabrieksprole-
tariaat niet kan missen, en dus in de agrarische Isl. landen weinig kansen
heeftterwijl bovendien de invloed der Sowjets nog wordt beperkt doordat
de Godloozenbeweging den geloovigen Islamiet tegenstaat.
De natuurlijke afkeer, welken wij Westerlingen van den Aziatischen
bolsjewiek hebben, bestaat echter te zijnen aanzien bij den Oosterling in
veel geringere mate, en is in elk geval geheel anders van aard.