verdrag is voor 5 jaren gesloten, en zal telkens voor 5 jaren wor
den verlengd, behoudens opzegging Vz jaar voor afloop van een
termijn.
Dat dit regionale pact der Voor-Aziatische landen voor het
Britsche Rijk aangenaam moet zijn ligt voor de hand, omdat geen
van deze staten een bedreiging kan of wil zijn van het Britsche
Imperium; en anderzijds is een verbonden groep van staten, welker
gebied een aaneensluitend geheel vormt van het Karakoroem-
gebergte tot aan Boelgarije, en welke een opmarsch der Sowjets
naar het Zuiden niet wenscht, de beste beveiliging voorshands
van de Britsche slagader naar het Oosten.
Engeland zal daarom o..i verstandig handelen door alles in het
werk te stellen om de vriendschap van de Islamietische natiën
van de Nabije Oost te behouden en te bevorderen.
2. Iran (1.647.000 km2 15 millioen inw.).
In de studie over Wasmusz x) hebben wij reeds een beeld ge
geven van dit land en van de regeering der laatste vorsten uit de
Kads j aren-d ynastie.
Tijdens den oorlog was het land een vogelvrij gebied, waarin
Rusland en Engeland naar willekeur konden ageeren. Toen de
wapenstilstand was gesloten, was Engeland feitelijk heer en mees
ter in Perzië, omdat de rivaal Rusland na de revolutie van 1917
zijn troepen had teruggetrokkenEngeland daarentegen had be
halve de Britsche legertroepen nog de beschikking over Sir Percy
Cox' South Persia Rifles, waartegenover de souvereine Perzische
regeering geen enkele weermachtsgroep kon stellen.
Zoo kwam het, dat de Vredesconferentie van Versailles de
Perzische verzoeken om meer zelfstandigheid afwees. Den 9en
Augustus 1919 legde de Britsche regeering aan de Perzische een
verdrag voor, dat de onafhankelijkheid van dit land formeel nog
wel erkende, doch op voorwaarde van de aanstelling van Britsche
adviseurs in Teheran. De Perzische regeering nam het verdrag
aan, maar de volksvertegenwoordiging weigerde het te ratificee-
ren. Bij dit verzet vonden de nationalisten steun bij de Russen,
die weder uit het Noorden terugkeerden, zij het thans getooid met
de Sowj et-ster.
De Sowjets probeerden aanvankelijk om met hun roode horden
aan Perzië het heil van de sociale revolutie te brengen edoch,
voor het welslagen daarvan is zooals wij reeds opmerkten
de „vierde stand" het fabrieksarbeidersproletariaat onmisbaar.
En omdat die stand er in het agrarisch Perzië niet was mislukte
het Sowj et-experiment al dra. De bolsjewiki zagen dit spoedig in,
riepen hun troepen terug en begonnen nu het land langs diplo-
matieken weg aan te vatten. Dit kwam neer op ondersteuning der
1125
h I.M.T. 1938 nr. 2 t/m 4.
