Commissie, welke wel een van de volledig mislukte na-oorlogsche
evenementen mag heeten
De Fransche en Engelsche commissieleden lieten nl. verstek
gaan, zoodat alleen de Amerikaansche heeren King en Charles
Crane hunne missie aanvaardden, naar Syrië tegen en over hunne
bevinding rapporteerden.
Hun rapport was duidelijk en stellig „Syrië eischte zijn onbe-
perkte onafhankelijkheid op grond van de door Engeland gedane
toezeggingenZou dit onuitvoerbaar blijken en een mandataris
„moeten worden ingeschakeld, dan vroeg Syrië een Ameri-
„kaansch mandaat. Zou ook deze oplossing onuitvoerbaar blijken,
„dan vroeg Syrië een Britsch mandaat. Echter op één punt was
„het rapport overbiddelijk streng Syrië wenschte onder geen
„voorwaarde een Fransch mandaat, en beriep zich daarbij op Art.
„22 van het MandaatreglementLes voeux de ces communautés
„doivent être pris d'abord en considération pour le choix du
„mandataire."
Volkomen duidelijk gaf derhalve het King-Crane-Rapport de
wenschen des volks weer. Dat nam niet weg, dat op 25 April
1920 te San Remo het volgende gebeurde de U.S.A. bedankte
voor een mandaat, Engeland eveneens (ingevolge de afspraak
Sykes-Picot), en toengaf de Vredesconferentie het
mandaat aan Frankrijk, met de bepaling2), dat de militaire bezet
ting zich zou beperken tot de kuststrook.
Als bijkomende merkwaardigheid zij hier vermeld, dat met
Lawrence's steun te zelf der tijd aan Faisoel de troon van Syrië
(Damascus) werd gegeven, onder voorwaarde dat hij het
Fransche mandaat over Syrië zou aanvaarden. Faisoel nam het
aanbod aan, vertrok naar Syrië, werd daar midden 1919 tot
Koning gekroond en, zooals reeds vroeger vermeld, op 1 Sep
tember 1920 door Generaal Gouraud het land uit gejaagd. 3)
Gouraud vormde nu de volgende 5 staten
1. L'Etat indépendant du Grand Liban(300.000 Maronieten,
zijnde Fransche Christenen, en onvoorwaardelijk fran-
2. L'Etat de Damas (Arabisch dus francophobe)
cophiel)
3. L'Etat d'Alep (avec Alexandrette) Arabisch met het
8
v) Zie hiervoor: Philby, Arabia, blz. 273 e.v.
Johannet a.v., blz. XCIII e.v.
2) Deze bepaling is van den aanvang af overtreden.
3) Dat Frankrijk geen oogenblik het plan heeft gehad zijn mandaat-taak
uit te voeren, noch om Faisoel's Koninkrijk te erkennen, blijkt duidelijk
uit Johannet's boek, dat op blz. XCIV zegt„Débarrassé de cette peste
(Faisoel. SI.), il (Gouraud, SI.) put alors se consacrer a l'organisation du
pays".
