2. HET 75-JARIG BESTAAN VAN DEN TOPOGRAFISCHEN
DIENST.
door
M. T. VAN STAVEREN,
Kolonel, hoofd van den Topografischen dienst
Het zal 25 Februari 1939 75 jaar geleden zijn dat de Topogra-
iiscri6 dienst in Nederlcmdsch-Indië werd opgericht.
Gehoor gevende aan den herhaaldelijk door het Legerbestuur
geuiten wensch tot oprichting van een zelfstandig topografisch
bureau, werden bij G.B. van 25 Februari 1864 Nr. 12 de topogra
fische opnemingen, welke tot dusverre waren uitgevoerd door de
Genie, onder de leiding gesteld van een eigen chef die den titel
kreeg van „Chef van het Topografisch bureau en der militaire
verkenningen", en onder wiens bevelen ook werden gebracht de
reeds lang bestaande instellingen: het „Photographisch Atelier"
en de „Instrumentmakerswinkel". Deze chef werd aangewezen uit
de hoofdofficieren van het Wapen der Genie; de „Direkteur"
(Inspecteur) der Genie behield het algemeen toezicht en de lei
ding, hetgeen zich voornamelijk beperkte tot een administratieve
controle.
De eerste titularis was de zeer bekwame majoor-ingenieur
^T' Versteeg, die tot 1867 aanbleef en in Nederland nog tot op
bijna tachtigjarigen leeftijd belang bleef stellen in ue geografie
van Nederlandsch-Indië. Hij was één der medeoprichters van het
Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap en gedu
rende vele jaren voorzitter van dat wetenschappelijk lichaam.
De eerste zorg van den nieuwen dienstchef was het brengen
van eenheid in de wijze van werken en het verbeteren van den
wiskundigen grondslag van de topografische kaarten. Voorts ont
wierp hij voorloopige regelingen, welke later hebben geleid tot
de vaststelling van de instructies voor het diensthoofd, de briga
dechefs en de opnemers. Bovendien werden de theoretische
eischen bepaald waaraan de officieren, die voor plaatsing bij het
dienstvak in aanmerking wenschten te komen, moesten voldoen
Ten slotte werden de brigades van deugdelijke instrumenten
Gedeeltelijk ontleend aan verschillende artikelen van wijlen den majoor
van den Topografischen dienst J. van Roon, en aan de Jaarverslagen van
den Topografischen dienst.
90
