waarde wordt gegeven, b.v. zi, stelt deze formule volgens de ana
lytische meetkunde een rechte lijn voor
Ax By z, 0a 16)
De zoogenaamde richtingseoëfficient x) van deze lijn is -g-
en dus onafhankelijk van zt. Voor iedere nieuwe waarde van z
wordt een nieuwe lijn gevonden met een zelfden richtingseoëffi
cient, zoodat deze evenwijdig is aan de anderen. Bij een bepaalde
waarde van z wordt de lijn bepaald door de coördinaten van twee
van haar punten.
Het schieten verloopt op geheel de zelfde wijze als beschreven
onder a. Met een zelfde zijdelingsche richting worden wederom twee
schoten met een verschil in afstand afgegeven. De waarnemingen
Xi, y:l en x2, y2 worden uitgezet op een rechthoekig assenstelsel en
leveren de lijn 1-2 op (fig. 7.). De ligging van deze lijn t.o.v. het
nulpunt D geeft wederom den zin van de afwijking van de juiste
zijdelingsche richting aan.
De batterij wordt met een bekend bedrag (a °/oo) zijdelings
verplaatst. De waarnemingen x3, y8 van het derde schot leveren
punt 3 op, waardoor een lijn wordt getrokken evenwijdig aan 1-2.
Na interpolatie door middel van de stukken, die door de lijnen
van de assen worden afgesneden, vindt men de juiste zijdeling
sche richting, welke door één of meer proefscholen wordt gecon
troleerd. De bij deze schoten behoorende lijnen moeten door D
gaan.
Indien de posten Wi en W2 zich aan dezelfde zijde van de lijn
BD bevinden gaat formule (16) over in
Ax By zi 0 (16a)
De richtingseoëfficient verandert dan in -j
Indien a, a2 en (a, a2) kleiner blijven dan 180°, wat
in de practijk steeds het geval zal zijn, hebben de Coëfficiënten
A en B steeds een positieve waarde.
Een richtingseoëfficient beteekent, dat de tangens van
den hoek, die de lijn maakt met de positieve x-as, kleiner is dan
90°bij een richtingseoëfficient is. deze hoek grooter dan
90°. In bet eerste geval ligt de lijn voor het grootste deel in de
kwadranten I en III (fig. 8)in het laatste geval in de kwadranten
II en IV. Thans behoeven de waarnemingen bij een ligging van de
posten aan de zelf de zijde van de schootslijn, voor de post met de
grootste a niet tegengesteld in zin te worden uitgezet. In de prac
tijk blijkt echter, dat het gewenscht is den post met grootste a
steeds als y-as te kiezen.
402
x) De richtingseoëfficient van een lijn is de tangens van den hoek, ge
vormd door de lijn en de x-as, gemeten, uitgaande van het positieve deel
van de x-as tot de lijn, volgens de beweging tegenovergesteld aan die van
de wijzers van een uurwerk.
