459
doch handige vraag de critiek bleef aan eigen zijde voorbehouden. Rome
deed bijna al te duidelijk uitkomen, hoezeer het prijs stelde op het voort
bestaan van die overeenkomst. Het heeft echter een troef m handen: nog
steeds hebben de Italiaansche en Duitsche troepen en specialisten bpanje
niet verlaten. Hoewel Franco, die op den dag van den inval m Albanië voor
een tweede verrassing zorgde door zijn aansluiting bij het Anti-Kommtern
Pact, zijn Moorsche troepen naar Spaansch Marokko terugzond, waarzij
zoowel tegen het geinter nationaliseer de Tanger als tegen Fransen gebied
zouden kunnen optreden, dat dan van twee zijden zou worden bedreigd,
haast hij zich niet met het houden van zijn triomphalen mtocht m Madrid
waarna Italianen en Duitschers Spanje pas zullen verlaten. Ook de Duitsche
vlootmanoeuvres voor de Spaansche kust mag men met over het hootd
zien.
Een andere reactie was het versnellen van de pogingen tot vorming van
het anti-agressie-front. In de eerste plaats werden Griekenland en Roe
menië daarin betrokken wat dit laatste land betreft kwam dat voor de
as zeker als een verrassing, getuige haar ontstemming. T.a.v. Griekenland
reageerde Rome met eenzelfde garantieaanbod mits dat rijk niet zou deel-
nemen aan de omsingelingspolitiek. Ook hier weder een begrip dat voor
1914 opgeld deed; de Einkreisung van Duitschland is overbekend. En daar
mede ving een van de wedloopen aan, die op diplomatiek gebied, welke
op de inlijving van Albanië volgden. Vele staatslieden begaven zich met
spoed op wegde Roemeensche minister Cafencu reisde over Krakau,
Berlijn, Londen en Parijs naar Rome zijn Joegoslavische collega via Vene
tië en Rome naar Londen en Parijs de Hongaren Teleki en Czaky be
zochten Rome en Berlijn terwijl de Russische onder-volkscommississans
van buitenlandsche zaken Potemkin van zijn chef Litwmof hoort men
den laatsten tijd weinig over Sofia zoo snel mogelijk naar Ankara reisde
om daar eerder aan te komen dan de nieuwe Duitsche ambassadeur von
Papen De „particuliere belangen" van de Engelsche en Fransche gezanten
te Berlijn en van den Duitschen te Londen waren plotseling voldoende
behartigd om een snellen terugkeer naar hun posten mogelijk te maken.
Turkije nam voorloopig een afwachtende houding aanhoe die uitein
delijk zal zijn is voor den anti-agressiebond van het hoogste belang wegens
de doorvaart door de Dardanellen. Verklaarde het aanvankelijk, zich sterk
genoeg te voelen en zich aan de gesloten verdragen te zullen houden
hetgeen een ieder naar believen kon uitleggen de verbetering van de
houding tegenover Frankrijk inzake Alexandrette en de onderhandelingen
over een Zwarte Zee-pact tconen, dat de wind naar den democratischen
hoek draait. In dat pact zou ook Bulgarije worden opgenomen men wüde
dat dit samengaan met Rusland en Roemenië tevens een toetreding tot den
Balkanbond met zich zou brengen. Een ketting is echter niet sterker dan
haai- zwakste schakel en dat zal Bulgarije zeker blijven zoolang niet aan
zijn wenschen is voldaan. Het zal niet eenvoudig zijn, daaraan tegemoet
te komenvelen zullen daarbij een veer moeten latenRoemenie, dat
na den Tweeden Balkanoorlog en na den wereldoorlog deelen van de Do-
broedsja kreeg, Griekenland en Joegoslavië, die in die oorlogen deelen van
Thracië en Macedonië vermeesterden. Voorts valt te betwijfelen, ot Joe
goslavië wel een krachtig werkend lid van den anti-agressiebond zal zijn
ook dit land mag spreken van omsingeling. In het W. ligt Italië dat de
rijke Dalmatische kunst begeert en zijn greep heeft versterkt door de inlij
ving van Albanië in het N. Duitschland, dat nog niet vergeten kan zijn,
dat Joegoslavië met Italië eens een Anschlusspoging verhinderde, en Hon
garije, waarvan het in 1919 groote zuiver Hongaarsche gebieden verkreeg;
in het O. Bulgarije waarnaar de as al langen tijd vriendelijk lonkt en dat
gaarne een deel van Macedonië binnen zijn grenzen zag terugkeeren. Ook
heeft Joegoslavië met inwendige moeilijkheden te kampen; in het W. roepen
Albaneezen, in het N. Kroaten en Slowenen om autonomie. Onderhande
lingen zijn gaande doch omtrent den uitslag oordeelt men verschillend
