555
km, geeft voldoende waarborgen, dat weldra elk punt van onzen
Archipel binnen enkele uren kan worden bereikt.
Dat samenwerking van alle deelen der weermacht volstrekt nood
zakelijk is om een behoorlijke verdediging van Nederlandsch-Indie
te waarborgen, beaamt de ondergeteekende ten volle. Hij moge er op
wijzen, dat deze noodzakelijkheid reeds lang werd gevoeld en dat
reeds tal van oefeningen hebben plaiats gevonden, waaraan zoowel
door leger- als door vlootonderdeelen werd deelgenomen.
Wat de samenwerking hier te lande betreft, kan de ondergeteekende
verklaren, dat het Departement van Koloniën steeds het nauwste
contact onderhoudt met het Departement van Defensie en dat deze
samenwerking bovendien zeer vruchtbaar is. Medezeggenschap van
den Minister van Defensie in aangelegenheden, het leger in Neder-
landsch-Indië betreffende, ware niet te rijmen met artikel 32 dei-
Indische Staatsregeling. Hetgeen door het Legerbestuur en de Indische
Regeering voor de versteviging van de territoriale verdediging noodig
wordt geoordeeld het vliegtuigmaterieel inbegrepen ligt buiten
bemoeienis van voornoemden Bewindsman. In laatste instantie draagt
daarvoor alleen de ondergeteekende de volle verantwoordelijkheid.
Van tewerkstelling van een officier van den Marinestaf op het
Departement van Koloniën zou de ondergeteekende geenerlei effectief
nut verwachten. De tot nog toe ten Departemente gevolgde werkwijze,
waarbij in maritieme aangelegenheden steeds het gevoelen van den
Minister van Defensie wordt ingewonnen en nauwe voeling met dien
Bewindsman wordt gehouden, is volkomen doeltreffend gebleken.
In verband met de van elkander volkomen afwijkende omstandig
heden, onder welke de verdediging van de verschillende deelen van
het Koninkrijk moet worden gevoerd en de geheel verschillende
eischen, die de verdediging van elk dier gebiedsdeelen medebrengt,
acht de Regeering het denkbeeld van een imperialen staf bezwaarlijk
te verwezenlijken.
De ondergeteekende stelt overigens prijs er op, hier te doen blijken,
dat hij het hoogelijk waardeert te hebben mogen ontwaren,^ hoezeer
in deze zorgwekkende tijdsomstandigheden de noodzakelijkheid wordt
gevoeld, óók de defensie van Nederlandsch-Indië op een hechter basis
te stellen. Dat de hiervoor ontworpen voorzieningen zwaar op de
bevolking zouden drukken en daardoor ook vele wenschen op sociaal-
economisch gebied voorshands wellicht niet in vervulling kunnen gaan,
wordt door de Regeering in zeker niet mindere mate betreurd.
In verband met de opmerking van enkele leden, die de vorming
van ten minste twee divisies bepleiten, moge de ondergeteekende er
op wijzen, dat het Java-leger thans reeds twee divisies telt en de
uitrusting daarvan met de meest moderne bewapening en hulp-
middelen bijkans is voltooid.
Het nieuwe stelsel van werving van niet-Europeesche militairen op
„kort dienstverband", hetwelk strekt om de vereischte personeels-
strekte van de gemobiliseerde strijdkrachten te land op een minder
kostbare wijze te bereiken, bevindt zich thans nog slechts in het
stadium van proefneming. Blijkens het desbetreffend Gouvernements
besluit van 16 November 1938, no. 35, worden verbintenissen,
als onderhavig bedoeld, gesloten voor den tijd van 13 jaren, waarvan
normaal de eerste drie jaren in actieven dienst worden doorgebracht,
waarna de „kort-verbanders" overgaan naar de reserve. Niet alleen
den Gouverneurs in de Vorstenlanden, doch ook den hoofden van
