En dan is er nog het personeelsvraagstuk
Neen, de consequenties van invoering van slagschepen in de Neder-
landsche Zeemacht werden naar mijn oordeel door de voorstanders
van dat wapen wel wat licht geteld, ja zelfs ten deele over het
hoofd gezien. Met een kapitaalsuitgave van 250 millioen gulden
voor drie slagschepen is men er bij lange na niet af.
Het is de vraag of dit alles wel door den Ne-
derlandschen en Indischen Bruin zou kunnen
worden getrokken
Deze uitspraak van den vlootbevelhebber in Indië, die als Hoofd
van het departement van Marine aldaar, in den financieelen toestand
een heel wat duidelijker inzicht zal hebben, dan de doorsnee-zee
officier, stemt met mijne beschouwingen, in de vorige artikelen gege
ven, volkomen overeen.
In het Marineblad van Januari 1939 komt verder een artikel voor
van den kapitein ter zee Brouwer, commandant van den kruiser
„Sumatra", waarin o.m. het volgende voorkomt
„Het spreekt van zelf, dat de ruggegraat eener machtige vloot
„het slagschip is. Deze zwaarste, zeer groote eenheid heeft zich in
„hare constructie, bewapening en tactiek aangepast aan de door de
„onderwater- en luchtwapens geschapen gevaren, en is daarom nog
„steeds de beslissende factor, het slagwapen en drukmiddel bij uit
nemendheid.
„Het heeft echter een passende omlijsting noodig ter zee talrijke
„uiteenloopende lichtere strijdkrachten, aan den wal Dreadnought
„basis-accommodatie dokken, reparatie-inrichtingen, enz. enz., een
„en ander zwaar verdedigd, ook tegen luchtgevaar. Om de gedachten te
bepalen accommodatie als in Singapore en Pearl-Harbour (Hawaiï-
„eilanden)Het behoeft geen betoog, dat dergelijke
„plannen geheel boven onze draagkracht ligge n."
(spat. van mij)
Waar ook een actief dienend vlag- en een hoofdofficier, kruiser
commandant, ten sterkste betwijfelen, of de enorme kosten van een
eskader van drie slagschepen wel te dragen zullen zijn, is het uit
psychologisch oogpunt een eerste eisch, dat wie dergelijke plannen
propageert, ook de financieele uitvoerbaarheid daarvan aantoont, op
gevaar af, dat dan het enthusiasme wat getemperd wordt. Met mooie
woorden alleen komt men er niet, cok herinneringen aan goede voor
nemers, door sommige handelskringen gekoesterd in tijden van voor
spoed, toen de omstandigheden gansch anders waren, de budgetten
veeleer overschotten dan tekorten gaven en van Regeeringssteun op
menig gebied geen sprake was, kunnen nu weinig baten.
Het ontbreken van eenig financieel plan tot dekking der kosten
is dus al een zeer zwak psychisch moment, maar nog erger wordt
dit, als men bedenkt, welk licht door die propaganda geworpen wordt
op alles, wat de laatste vier jaren ten koste van vele millioenen voor
versterking der Indische defensie gedaan is. Van hoe weinig stabi
liteit in inzicht getuigt dit tevens!
In 1934, toen de Japanschs actie in China reeds eenige jaren aan
den gang was, werd de commissie Kan benoemd, om advies te geven
over de verdediging van Ned.-Indië. Van marinezijde is toen telkens
en met nadruk verzekerd, dat met lichte kruisers als artillerieschepen
in een harmonische vloot volstaan kon worden, alhoewel de voor
standers van een krachtige luchtmacht met mij op het zwakke van
dergelijke kruisers bij herhaling gewezen hebben. De Regeering besliste
ten slotte, dat kruisers gehandhaafd zouden blijven, maar dat daarnaast
een leg'erluchtmacht zou worden opgebouwd, die haar actie over den
