569
bommen. Spoedig werd het stil m de stelling, behalve op den rechter
S waar een extra versterkt gedeelte weerstand bleef bieden.
Onze°a'-t. moest daar opnieuw ingrijpen en legde een zware ™^rc n
centratie op dat gedeelte. Intusschen ontrolden de Nationalisten hun
Sen goud, de nat. vlag, welke zij steeds bij
4 uur na de opening van het art. vuur was de vip stelling gemarkeerd
door deze vlaggen,'uitgezonderd het re. gedeelte, waarvan de verove
ring wederom met inzet van 4 vlgn., 2 uur langer duurde.
De vraag welke ik mij stelde na dit eerste gevecht m Spanje te
hebben bijgewoond, luidde „Was dit gebruik van het luchtwapen een
uitzondering In de volgende 4 maanden, waarin ik 20 bezoeken aa
de meest verschillende gedeelten van het ^^SSS^n
dat het standaardgebruik was. Soms zag ik hetzelfde r P P
dag M.a.w., de bomb, en slagvliegdienst zijn een even regelmatig en
gewoon deel van het gevecht op den grond geworden als artillee
en tanks En niet alleen als een hulp en aanvulling van laatstge
nóemde, doch vaak ook om hen te vervangen, wanneer het terrein
of andere omstandigheden daartoe leiden. Hiervan zijn twee spre
kende voorbeelden, n.l. de overgang van de Natmnaistai mgr gnL
Aranda over de Mij ar es-rivier op den weg van Castillon de la
naar Valencia en de verovering van de Roode stellingen m het berg
landschap tusschen Valencia en Teruel.
De Mijares doorsnijdt ongeveer loodrecht de smalle, langgerek e
kuststrook Noord van Valencia; aan de Oostzijde wordt de vlakte
begrensd door de Midd. Zee, aan de Westzijde door zwaar geacci
denteerd bergterrein. De Zuid-oever van de rivier is hooger dan de
Noord-oever; bovendien is het terrein Noord van de rivier zeer vlak
en open, biedt dus weinig dekking en opstelhngsmogehjkheden daar
entegen een goed schootsveld voor den verdediger. Voorts is onmid
dellijk Zuid van en parallel aan de rivier nog een kanaal, hetgeen
eveneens een hindernis van belang beteekende. Geen wonder dat de
Rooden hun stelling op den Zuidoever als onneembaar beschouwden,
in toch werd deze stelling door Gnl. Aranda's troepen genomen zonder
veel krachtsinspanning en verliezen, dank zij m hoofdzaak zijn bwrn.
en slagvlgn. Wel gaf zijn art., ondanks groote moeite bij het vinden van
stellingen een voorbereidend vuur af, doch de vlgn. braken tenslotte
het moreel, minder door directe treffers op de loopgraven als wel door
de groote verwoesting, welke zij teweegbrachten in de boomgaarden
er vlak achter, waarin de reserves en verplegingsmiddelen waren
opgesteld. Tanks konden hier uiteraard niet opereeren. De Roode vlgn.
waren kort te voren wel actief geweest, doch hadden zoodanige ver
liezen geleden, dat ze bij deze actie weinig konden uitrichten.
Het tweede voorbeeld heeft betrekking op de verovering van de
bergposities bij Teruel. De Rooden versterkten bij voorkeur de hoogste
toppen en ruggen, met gedekte uitkijkposten en gewapend beton-
mitr. nesten. Hiertegen kon het 65 mm berggeschut mets uitrichten
terwijl de 155 mm houwitsers geen behoorlijke wegen vonden. Tha"s
vernielden de bwrn. de dekkingen en mitr. nesten en hield de ket
ting" de schutters op den bodem van de loopgraaf, zoodat de aanv.
inf voorwaarts kon gaan. Ik heb twee zulke posities op deze wijze m
één dag zien nemen. Niets vermag de vlgn. van het volvoeren van
taak (directe steun aan de infanterie) afbrengen.
Een voorbeeld, dat zich nabij Valencia afspeelde, is het volgende.
15 Nat. bwrn. waren in de lucht, gereed voor een aanval op een
Roode stelling. Op dat moment verschenen 20 Roode vlgn van achter
een wolkenbank en vlogen recht op de Nat. bwrn. aan. Deze g™gen
echter onverstoorbaar door met hun aanval op de stelling slechts de
