587
loos gesteld met een erkenning van de vermeestering van Bessarabië. Het
doet eenigszins grappig aan, dat onder bedreiging van de „as" van ver
schillende landen de wenschen worden ingewilligd die voortsproten uit
de „onrechtvaardigheid der vredesverdragen", terwijl de aaneensluiting in
hoofdzaak is gericht tegen een bevrediging van gelijksoortige verlangens
van die as. Het is dan ook geen wonder, dat zelfs in Engeland velen zich
afvragen, of het niet beter ware, maar dadelijk aan die verlangens te
voldoen. Lloyd George uitte zich al zeer sterk door op te merken, dat de
Engelsche diplomatie zich doorloopend voor den gek laat houden. Hier
tegenover valt aan te voeren, dat de Engelschen altijd „bad starters" zijn
geweestin menigen oorlog verloren zij den eersten slag doch steeds was
de overwinning aan hen. Op diplomatiek gebied was het vaak niet anders
uiteindelijk had de Engelsche diplomatie het Steeds bij het, van haar stand
punt bezien, rechte eind. Daarom is de vraag gerechtigd, of de vele hinder
nissen die de totstandkoming van de Engelsch-Russische overeenkomst
ontmoet, wel geheel moeten worden toegeschreven aan het uitbuiten van
de politieke situatie door Moskou. Er bestaat toch alle aanleiding, te doen
uitkomen, dat Londen zich wel met Beelzebub moét verbinden ter uit
drijving van den duivelAnderzijds is het niet meer dan natuurlijk, dat
Moskou tracht den toestand uit te buiten het zou Litwinof het politieke
leven hebben gekost, in dit opzicht niet ver genoeg te zijn gegaan. Blijk
baar wil Rusland, nu Engeland en Frankrijk het Verre Oosten niet in het
verdrag willen betrekken men denke aan het gemelde overleg met den
Japanschen ambassadeur te Londen de randstaten zien gegarandeerd
een gewaarborgde W. grens maakt handen vrij voor het O. Wat Moskou
daar op het oogenblik voornemens is, is nog niet recht duidellijk de toe
name der incidenten aan de Mansjoekwosche grens, thans zoowel te water
en in de lucht als te land, volgde vrij kort op een merkwaardige Japansche
uitlating, dat de Russische ideologie Tokyo onverschillig kan laten zoolang
Moskou den vrede wil. Was het deze uitlating, welke het gerucht
deed ontstaan over Russisch-Japansche toenadering, ja zelfs overeenkomst
Dit gerucht moge dwaas schijnen, het is minder vreemd dan men denkt.
Reeds kort nadat de Geallieerde strijdkrachten door de Sovjets uit O.
Siberië en de Maritieme Provincië waren verdreven was er sprake van
een samengaan van Rusland en Japan. Laatstgenoemd rijk voelde de ver
leende hulp van zijn bondgenooten niet geheel ten onrechte aan als een
dwarsboomen van zijn strevenhoewel het Enigelsch-Japansche verdrag
nog van kracht was, dat zijn belangen in Oost Azië en de Engelsche
belangen in W. Azië diende, vatte de gedachte post, dat men de rollen wei-
eens kon omdraaien. Een samengaan van Tokyo en Moskou zou Engeland
in China en Brdtsch-Indië voor moeilijkheden stellen. Destijds is van een
zoodanige verbintenis, eveneens een monsterverbond, niets gekomenof
zulks nu het geval zou kunnen zijn blijft een open vraag, gezien de
belangenstrijd in Chineesch Turkestan, Tibet en Buiten Mongolië. Zeker
is echter wel, dat Rusland op de wip zitterwijl de betrekkingen met
Polen, Roemenië en de randstaten worden verbeterd, worden ook met
Duitschland over en weer vriendelijkheden gewisseld. En dat terwijl Italië
nog steeds goede handelsbetrekkingen met de Sovjets onderhoudt. Vreemd
acht de „as" zulks niet het anti-Kominternverdrag heet nu slechts gericht
te zijn tegen het bolsjevisme buiten de Russische grenzen. Welk een para
depaardje is het danKunnen Duitschland en Japan wachten met de ver
wezenlijking van hun uiteraard ontkende plannen tegen Ruisl&nd, ook
Moskou heeft den tijd men moge over den Sovjetstaat denken zoo men
wil, ontkend kan niet worden dat de ontwikkeling van het rijk in Azië
krachtig is ter hand genomen en, wat meer zegt, dagelijks vorderingen
maaktde tijd is zijn bondgenoot. Ook zou het fout zijn, de Sovjet diplo
maten te onderschattenzij doen niet onder voor die van het keizerrijk,
van wie zij zelfs het imperialisme hebben afgekeken. Men denke hierbij
