663
nen uitdiepen, dat de slagkruisers er op elk «ogenblik van het etmaal
kunnen binnenloopen een eerste eisch voor een goede vlootbasis
dan kleeft aan Soerabaia nog dit groote bezwaar, dat er slechts één
zeer nauwe uitgang is, aangezien het Oostervaarwater voor slagkruisers
absoluut onbruikbaar en ock niet bruikbaar te maken is.
Welk een prachtige gelegenheid voor den ter zee oppermachtigen
vijand onze slagkruisers daar voor goed op te bottelen Men herin-
nere zich, welk lot de Spaansche vloot onder admiraal Cervera in
den Spaansch-Amerikaanschen oorlog beschoren was, toen die in
de baai van Santiago de Cuba was opgebotteld. Of rekent onze marine
staf voor de slagkruisers wellicht op Singapore als basis? Dat zou
al zeer slecht te rijmen zijn met onze beproefde zelfstandigheidspo-
litiek en zou voor de toekomst zeker geen vaste vlootbasis geven.
Gaat men over tot versterking der vloot in Indië met slagkruisers
van 28000 ton, dan is een nieuwe vlootbasis onmisbaar. De kosten
daarvan zullen vermoedelijk één honderd en vijftig millioen gulden
bedragen
Thans de kosten-vergelijking van slagkruisers en landvliegtuigen,
door de N. R. C. als een sterk argument pro slagkruisers gebruikt.
Zij spreekt daarbij van de oude fabel en bedoelt daarmede blijkbaar
de weerlegging van een uitlating van den minister van defensie in
de Tweede Kamer, dat de kosten van één kruiser Java, in aanschaf
fing en exploitatie gelijk waren aan die van vijftien middelzware
bommenwerpers der landmacht.
's Ministers uitlating, overgenomen van een verklaring in het
Engelsche Parlement en gebruikt als argument ten voordeele van onze
kruisers, stemt allerminst overeen met de ervaringen, die wij hebben
van onze kruisers en landvliegtuigen. Wonderlijk, dat de minister,
die op zijn departement en dat van Koloniën over alle betreffende
gegevens kon beschikken, zich op vreemde mogendheden beroepen
moest en toen de juistheid zijner bewering in de Kamer aangevochten
werd, niet anders wist te antwoorden dan „dat de kostenkwestie er
„weinig toe deed, omdat zoowel kruisers als vliegtuigen noodig waren".
Zwakker verdediging van een eerst met zooveel ophef gebezigd argu
ment is moeilijk denkbaar
Intusschen wordt dit door de voorstanders van slagkruisers willig
gepropageerd en in de N. R. C. werd zelfs verkondigd, dat drie
slagkruisers van 28000 ton in aanschaffing en exploitatie gelijk te
stellen zijn met honderd middelzware bommenwerpers. Wanneer deze
aangelegenheid, aan de hand van juiste gegevens, eerlijk en onbe
vooroordeeld nagegaan zouden worden, zou men tot een geheel
andere conclusie komen en wel, dat die honderd bommenwerpers
van het Glenn Martin-type in aanschaffing en exploitatie rekening
houdend met een vervanging der vliegtuigen na zeven jaren
hoogstens gelijk te stellen zijn met twee zegge twee lichte kruisers
van 8300 ton, als thans voor de marine in aanbouw zijn. Drie slagkrui
sers zouden dan veeleer equivalent zijn met vier honderd middel
zware bommenwerpers en met een zoo groot aantal behoeft de lucht
macht niet te worden uitgebreid om het meesterschap in de lucht
te verwerven.
Al even erg is de bewering, dat slagkruisers den vijand zouden
dwingen een aanval op Indië met zijn zware slagschepen en -kruisers
te ondernemen en dat daarin hun groote waarde ligt Met dit
argument tracht men een uitgave van honderden millioenen voor slag-
kruisersbouw enz. te motiveeren, maar ziet dan blijkbaar over het
hoofd, dat men aldus slechts een open deur indrukt.
Immers de aanwezigheid bij den verdediger van een krachtige
legerluchtmacht, aan welker aanvallen alleen de horizontaal zwaar
gepantserde slagschepen en -kruisers wellicht thans nog gedurende
