6 67
dat dit via Defensie geschiedde. De geachte afgevaardigde dacht hier
voornamelijk aan het gebruik der vloot in Indië. Ik zal niet zeggen,
dat de bestaande toestand ideaal is en wil niet ontkennen, dat daaruit
moeilijkheden voortkomen, maar wat ik zou willen opmerken is, dat
de eenige weg om zooveel mogelijk moeilijkheden te voorkomen is,
dat men zich strak en streng houdt aan de letter van de wet. Ik geloof,
dat dat werkelijk de eenige methode is. Goede rekeningen maken
goede vrienden en dat geldt ook voor de staatsrechtelijke verhoudingen.
Hoe dit zij, op den grondslag van de bestaande bepalingen is naar mijn
meening geen andere oplossing mogelijk dan die, welke ik zooeven
heb aangegeven.
De geachte afgevaardigde de heer Kranenburg heeft ook nog enkele
woorden gesproken over het opperbevel. Tot mijn leedwezen heeft
mijn betoog hem niet kunnen overtuigen. Tegen het argument, dat ik
in laatste instantie aanvoerde voor de in de tegenwoordige omstandig
heden m.i. onvermijdelijke constructie, dat de Gouverneur-Generaal
de coördinatie tot stand brengt tusschen leger en vloot, het argument,
dat men daarvoor ten slotte Gouverneur-Generaal is, heeft hij aange
voerd Dat is een groot woord.
Neen, Mijnheer de Voorzitter, dat is niet een groot woord en als het
een groot woord is, is het tevens een zeer ernstig woord. Het impliceert,
dat men op sommige punten kan komen te staan voor verantwoordelijk
heden en beslissingen van zeer ver reikenden aard, zonder dat men
door voorafgaande opleiding en voorafgaande omstandigheden bij
uitstek aangewezen is om die beslissingen te nemen. Dat overkomt
iedereen, die op hooge posten is gesteld. Het is waarlijk niet zoo ver
wonderlijk, dat men van den Gouverneur-Generaal mag aannemen, dat
hij in moeilijke omstandigheden en op gewichtige oogenblikken de
beslissing weet te nemen, ook op strategisch gebied, die het belang
van het land misschien eischt.
In vredestijd komt dat elk oogenblik voor, niet alleen bij den Gouver
neur-Generaal, maar ook bij mij. De geheele defensie te land en ter
zee van Indië wordt ontworpen en geleid door officieren, maar de
beslissing daarover en de verantwoordelijkheid daarvoor berusten in
eerste instantie bij den Gouverneur-Generaal en in laatste instantie
bij mij.
Noch de Gouverneur-Generaal, noch ik hebben door voorafgaande
studie de qualificatie verdiend van te zijn de bij uitstek aangewezenen
om in moeilijke omstandigheden en gewichtige oogenblikken ook op
strategisch gebied beslissingen te nemen toch doen wij het en nemen
wij de verantwoordelijkheid daarvoor op ons en wij doen het met
overtuiging.
Zoo ben ik er van overtuigd, dat de tegenwoordige Landvoogd, die
door den geachten afgevaardigde den heer Kranenburg in het geding
is gebracht en genoemd is een bezonnen en bezadigd man, als het
er op aankomt den moed en de kracht zal hebben de beslissingen te
nemen, die in het belang van Nederlandsch-Indië en het moederland
zijn, ook op strategisch gebied.
