739
aanval inzette. Het was het luchtwapen, dat onze verdediging ver
nietigde. Zijn moreele en materieele uitwerking was verschiik»
kelijk Twee van mijn compagnieën werden door de bom
aanvallen letterlijk in den grond gestampt. De gv.vliegers vielen
meest aan in groepen van 12 vlgn., verdeeld in 2 afdn., die op 1500 m
hoogte in 2 cirkels over het doel rondvlogen Zoodra zij hun
bommen hadden afgeworpen, werden zij door een nieuwe groep afge
lost. En zoo ging het den geheelen dag door Voorts doken
lichte bwrn. en jagers neer op alle doelen, welke zich in het achterianci
vertoonden, deze aanvallend met mitrn., brand- en scherfbommen.
Ook munitie-opslagplaatsen en de bevolking in de steden in het
achterland liepen hiervan niet vrij. Na verscheidene dagen van zware
luchtaanvallen was de bezetting van onze voorste stellingen gewond,
gedood of geheel uitgeput en niet meer gevechtsvaardig. Toen pas
kon de vij. inf. doorstooten en het terrein bezetten. Een eigenlijke
inf.aanval vond dus in het geheel niet plaats".
Een andere berichtgever2) vertelt, dat de moderne snelle bwrn.
geen kleine doelen (bruggen, steunpunten, kruispunten) anders dan
bij toeval kunnen raken, doch dat langgerekte doelen, ook al zijn
deze smal, zeer kwetsbaar zijn. Tegenover dergelijke doelen zijn de
gv.vlgn. minstens gelijkwaardig aan de artillerie.
Volgens Gnl. Armengaud dienen de mogelijkheden van nauwe
samenwerking tusschen het luchtwapen en de landstrijdkrachten met
groote oplettendheid te worden nagegaan. Te vroeg en te ver gaande
conclusies zijn vanzelfsprekend niet goed. De omstandigheden (ge-
vechtswaarde, uitrusting, enz.) moeten steeds in aanmerking worden
genomen. Intusschen meent hij in Spanje aan beide zijden een groot,
tekort aan uitrusting te moeten constateeren. Dit betreft vooral mitrn.,
doch ook vechtwagens en artillerie. Per divisie was slechts ongeveer
één afd artillerie beschikbaar. Zware art. was er haast heelemaal
nietals regel alleen 7.5, 10 en 10.5 cm kaliber. De gevechtswaarde
liep 'zeer uiteen. Sommige afdn. waren goed op de hoogte met alle
moderne toepassingen van de vuurtechniek andere konden slechts
met directe waarneming overweg. Zoowel vechtwagens als artillerie
toonden een groot tekort aan scholing. Daarom liet de samenwerking
ook veel of haast alles te wenschen, vooral bij een verder doorge-
voerden aanval.
Gnl. Armengaud meent, dat het luchtwapen m hoofdzaak is gebruikt
als hulpwapen voor de infanterie. In enkele gevallen trad het op als
een „Stoszarmee" in den rug van het leger. „Zoo wordt het lucht
wapen aangewend als een soort artilleriereserve van het opperbevel,
en wel als een zeer waardevolle reserve, dank zij de groote bewe
gelijkheid, welke vooral bij uitgestrekte fronten van groot belang is.
Daar kan deze reserve bij het afslaan van verrassende aanvallen met
groote snelheid worden ingezet, zooals geschiedde bij de offensieven
der „Rooden" bij Brunete, Belchite en Teruel. Doch ook bij den
aanval is zij even waardevol voor een vlugge, verrassende voorbe
reiding. Inderdaad zijn de luchtstrijdkrachten het beste hulpwapen
bij het leger. Ondanks de groote verliezen, welke daarbij werden
geleden, werden zij daarom steeds weer tot rechtstreeksche onder-
steuning ingezetHet luchtwapen is voor het l®gpr e)fer?
onmisbaar als de artillerie voor de infanterieBuiten liet
slagveld werd het luchtwapen in hoofdzaak gebruikt voor aanvallen
op de achterwaartsche verbindingen van den tegenstander. De leiding
der „Rooden" is van meening, dat hun luchtaanvallen in Dec. 37 m
het gebied van Saragossa beslissend zijn geweest voor den afweer
-) Dr Klotz„Les lecons militaires de la guerre en Espagne".
