wordt. Bovendien houdt men een behoorlijk élan in den troep en
zal het moreel ook niet zoo spoedig zakken dan wanneer men na
een bepijling in de houding van vaardig staat zonder den vijand
te zien.
pt. 103 (3).
Gebonden gevangenen mogen des nachts de sarong niet over
het hoofd trekken, aangezien dit middel vaak wordt toegepast
om het touw los te maken.
De meeste Papoea's, alleen gekleed met een penisdopje, hebben
in den regel geen kain om over het hoofd te trekken. Ze zijn
echter gewend om 's nachts boven een smeulend vuurtje te lig
gen ze zullen dan ook vaak aan de wacht vragen, een vuurtje
voor hen aan te leggen. Indien men dit, bv. in de koude berg
streken, uit een oogpunt van humaniteit toestaat, moet men wel
bedenken dat dit een middel kan zijn voor den Papoea om te
ontsnappen.
Bij één der Boven-Digoel-patrouilles wist een gevangen Papoea
ongemerkt steeds dichter bij het vuur te komen, tot hij met één
van zijn schouders er bijna in lag. Hij heeft toen kans gezien
ergens het touw te laten doorbranden en vervolgens te ontvluchten.
Evenmin moet men een gevangen Papoea iets te dragen geven.
Een door een patrouille gevangen Papoea was belast met het
dragen van zijn eigen eten. Hij droeg een boengkoesan met
kladdi 1) op een van zijn schouders waar hij het pak met een van
zijn handen, soms met beide handen vasthield. Op één of andere
wijze (kort te voren had hij onder bescheiden toezicht van den
schildwacht aan den kant van den weg zijn behoefte gedaan) had
hij waarschijnlijk kans gezien een scherp steentje of ander voor
werp te bemachtigen, want op een gegeven moment was de man
in het bosch verdwenen en hield de soldaat, die hem bewaken
moest een paar stukjes uitgerafeld touw in zijn handen.
pt. 114(8).
Indien er gevaar voor beschieting bestaat, moet bij stroomver
snellingen steeds worden uitgestapt.
Hiervan heeft men wegens het toch al langzame tempo op den
Boven-Digoel vaak moeten afstappen. Men kan nu eenmaal niet
voor iederen ergens verborgen, misschien pijlenden, Papoea uit
stappen, doch heeft, zeker stroomafgaande, eenig risico te aan
vaarden. Om niet geheel weerloos te zijn werd de bepaling ge
maakt dat in prauwen, waarin zich militairen bevinden, steeds
twee man worden aangewezen om uit de prauw onmiddellijk even
tueel op den oever staande dreigende Papoea's op den korrel te
nemen, daar één raak schot voldoende is om hen uit elkaar te
laten stuiven. Eén man is dan aangewezen om den linkeroever en
één om den rechteroever in de gaten te houden.
1) Voedingsmiddel van de Papoea's.
811
