volgde het doodloopen van de Tokio conferentie, terwijl de zwaar
ste slag de Japansche politiek trof, toen kort na het sluiten van
een handelsverdrag, het sluiten van een non-agressie verdrag
tusschen Duitschland en Rusland bekend werd. Daarmede is niet
alleen aan de hoop van een gezamenlijke actie der drie bondge-
nooten tegen Rusland de bodem ingeslagen, erger nog, Duitsch
land beveiligt nu den rug der Sovjet Unie ingeval deze zich tegen
Japan keert.
Mag men verschillende competente schrijvers1) gelooven, dan
zou de politiek van Stalin geheel op het Oosten - Aziatisch Rus
land georiënteerd zijn. Met W.-Europa wenscht hij zich zoo min
mogelijk in te laten, daarom, toen hij de keuze had tusschen een
verbond met de democratieën en een non-agressie verdrag met
Duitschland, zou hij zonder aarzeling aan het laatste de voorkeur
hebben geschonken. Siberië zou hij willen ontwikkelen. Hij is een
Aziaat. In Azië zou hij Rusland's toekomst willen zoeken. Indien
deze meening juist is en het heeft er allen schijn van, gezien den
loop der gebeurtenissen sindsdien dan volgt daaruit, dat Rus
land niet kan gedoogen, dat Japan China onderwerpt, en daardoor
een allergevaarlijkste vijand zou worden op den weg der Russische
economische ontwikkeling van Siberië. Dan volgt daaruit ook, dat
Rusland met alle macht en ten allen tijde zijn zeehavens aan de
kust der Pacific zal verdedigen, ook Wladiwostok, dat als een
doorn in het hart van Japan prikt, waar het het middelpunt is
van den boog, waarop de Japansche eilanden liggen. Dan is het ook
begrijpelijk, waarom alle Westersche reizigers, die via Siberië naar
het Oosten terug keeren nu al veel langer dan een jaar, bijna zon
der uitzondering allen verhalen hebben weten te vertellen over de
eindelooze hoeveelheid Russische treinen met soldaten en oorlogs-
materieel op weg naar het Oosten. Nog slechts een paar weken
geleden vertelde een reiziger, dat zijn trein 48 uur op een zijspoor-
had moeten stoppen om een ongenoemd aantal van zulke treinen
voorbij te laten. Rusland moet op die wijze wel een geweldige
krijgsmacht in Oost-Siberië hebben verzameld.
Zal Rusland, nu het in het Westen de handen vrij heeft gekregen,
deze vrijheid bezigen om in het Oosten meer positief op te treden
Interessant is het in dat verband te vernemen, dat op 1 September
plotseling een nieuwe Russische ambassadeur zijn geloofsbrieven
te ChungKing heeft aangeboden. Niemand wist nog, dat daar een
nieuwe ambassadeur was aangekomen. Bij de aanbieding hield
deze waardigheidsbekleeder een toespraak, welke aan duidelijk
heid weinig te wenschen overliet. Hij zeide het als een plicht te
beschouwen het Chineesche volk de verzekering te geven van de
ernstig gemeende vriendschap der Russen en van hun bewon
dering voor den heldhaftigen strijd van het Chineesche volk voor
b O.a. Bess op 22 Juli in de Saturday Evening Post, dus eenigen tijd
vóór het sluiten van het non-agressieverdrag.
926
