evenzeer eigen wil, omdat een taak wordt opgedragen en een
reputatie om op te houden wordt gegeven.
Speciaal vestigen wij hier de aandacht op den gunstigen moree-
len invloed, welken het toepassen van de hygiënische regels heeft
men doet zijn plicht, men ziet resultaten, wilskracht en zelfbe-
heersohing worden geoefend, het versterkt het zelfvertrouwen en
het gevoel van gepaste eigenwaarde. Zooals de opvoedkundige
zijde beroep op plichtsbesef e.a. de hygiëne ten goede moet
komen, zoo komt omgekeerd de toepassing van de hygiëne de
opvoeding ten goede.
Bij het onderwijs worden voorbeelden gegeven van de resul
taten, welke de hygiëne heeft bereikt, zooals
de vermindering, tot verdwijning toe, van ziekten als beri-beri,
cholera, pokken e.a., zoowel in vredes- als in oorlogstijd. Voorheen
was in iederen eenigszins langdurigen oorlog het verlies door
Ziekten 2 tot 5 maal zoo groot als dat door wapengeweld, terwijl
het mogelijk is gebleken het verlies door ziekten te doen dalen
tot 1/5 of 1/10 van het verliescijfer door verwondingen3)
de toeneming van den gemiddelden leeftijd. In Europa bedroeg
deze in 1500 omstreeks 27, in 1830 gestegen tot 35. Nadien, door
toepassing van de hygiëne, is de stijging zeer snel gegaan en
de gemiddelde leeftijd bedraagt thans omstreeks 60 jaar2)
de daling van kindersterfte. Zonder voorzorg sterven in de
dessa minstens 30 3) van de 100 kinderen in het eerste levens
jaar het is mogelijk dit aantal terug te brengen tot omstreeks 5.
Dit laatste argument treft een gevoelige snaar. Deze wordt in
beroering gehouden door ook de aandacht te vestigen op de fac
toren, welke de levensvatbaarheid der menschelijke kiemcellen
ongunstig kunnen beïnvloeden. Hiertoe behoort speciaal het
syphilis-gif. Dit kan de nakomelingschap minder levenskrachtig
doen zijn, aanleiding geven tot sneller oud worden en eerder
„versleten" raken. Deze funeste invloed uit zich niet enkelvou
dig, doch door de erfelijkheid veelvoudig, zoodat zonder bestrij
ding het kwaad een dusdanige grootte kan aannemen, dat het
inwerkt op vrijwel alle individuen van een volk. En daarom rust
op den jongen, nog ongetrouwden man een groote verantwoorde
lijkheid, welke hij zich terdege bewust dient te zijn en hem moet
doen beseffen, dat hij zich van de sfer van zorgeloosheid en onwe-
1) Deze daling is voor een deel te wijten aan een stijging van het verlies
cijfer door verwondingen t.g.v. de moderne oorlogvoering. Red.
2) De Amerikaansche levensverzekerings-mijen becijferen, dat de gemid
delde levensduur van hen, geboren na 1 Januari 1936, niet minder dan 61 jaar
zal worden.
3) Ook in de kampementen zou zonder speciale zorg de sterfte hcog zijn.
949
