Het systeem en de resultaten worden zoowel door officieren als
door kader gewaardeerd. Daarvan bestaan talrijke onbetwistbare
bewijzen, zoowel in woorden als in daden.
De instemming was niet altijd onverdeeld. Er werd o.a. tegen in
gebracht, dat het te hoog ging. Dit is in den aanvang inderdaad
wel het geval. Immers zelfs de taal, waarin de lessen worden gege
ven, het Maleisch, is voor vrijwel alle landaarden een vreemde
velen zijn haar, althans in den aanvang, niet of onvoldoende mach
tig. Ook de leerstof is niet eenvoudig van aard. Men maakt in den
eersten tijd wel ernstiger fouten dan het verwarren van de woor
den of begrippen „tifoes" en „tikoes", „inspectie" en „infectie"
De hoofdzaak is, dat het onderwijs, gegeven aan groepen van
recruten, bij de massa inslaat. Dat de parate kennis bij een enke
ling onvoldoende is, doet niet ter zake. Het streven moet door de
massa als nuttig worden gevoeld, de groote lijn worden begrepen
en gewaardeerd en opgevolgd. De in den aanvang genoemde resul
taten bewijzen, dat het systeem goed is. Speciaal het tijdig ziek
melden van de kinderen is een bewijs Daarbij is persoonlijke
lichamelijke hinder niet de drijfveer. Met de kindervoorzorg x)
werd begonnen ten einde te trachten de hooge sterfte te doen ver
minderen. Thans wordt hieraan extra-zorg besteed, daar gebleken
is, dat men hiervoor gevoelig is. Den recruten wordt het nut van
de kindervoorzorg uitgelegd op deze wijze wordt getracht hen
hiermee a.h.w. over te halen den eersten stap op den weg naar de
hygiënische tucht te zetten. De eerste stap is de moeilijkste. Is
die er, dan is de bereidheid geboren Aldus is, kortweg uitge
drukt, kindervoorzorg een effectief prophylacticum voor geslachts
ziekten gebleken
Het is verleidelijk het lesprogram en de gebruikte voorbeelden
uitvoeriger toe te lichten. Ik hoop echter dat het gelukt is met
het vorenstaande te verduidelijken, dat militair-hygiënisch onder
wijs ook aan eenvoudig-ontwikkelden doeltreffend kan zijn.
Samenvattend, moet het onderricht
le. gecombineerd worden met opvoeding
2e. eenvoudig zijn van opzet en met overtuiging worden
gegeven
3e. volledig zijn, logisch, eerlijk, openhartig, vertrouwen-wek-
kend en -vragend
4e. toegelicht worden met sprekende voorbeelden, zooveel moge
lijk ontleend aan het practische leven.
Voorts moeten bij het onderwijs de volgende punten duidelijk
naar voren worden gebracht
953
b Maandelijksche ccntrêle (wegen, meten, lichamelijk onderzoek) van de
pasgeborenen en alle andere kinderen beneden de 2 jaar, en controle van
de uit de ziekenzaal ontslagenen, terwijl de moeders raadgevingen ontvangen
en in de zwangerschap worden gecontroleerd.
