iets verder opgesteld, hetgeen wel gewenscht is, dan zal de ver
houding ongeveer 1 5 worden.
De lichte 4 cm batterijen moeten, zooals reeds eerder betoogd,
op ongeveer 900 m van de grens van het object zijn verwijderd.
Indien we voor dit geval het vliegveld niet bij het object rekenen,
kunnen we een lichte 4 cm batterij aan de westgrens van het vlieg
veld opstellen, welke batterij dan tevens kan worden gebruikt
voor het afslaan van bomaanvallen in duikvlucht op het vlieg
veld. Deze opstellingsplaats is dan natuurlijk minder geschikt voor
het bestrijden van tegen het vliegveld gerichte horizontale bom
aanvallen.
Indien we in fig. 16 den afwerpkring zouden teekenen op 1900 m
van de grens van het object, de kritische zone 2500 m breed nemen,
en de schootsvelden van de batterijen een straal van 3500 m geven,
komen we tot de conclusie, dat ongeveer 11 batterijen noodig zijn
om te verkrijgen dat de kritische zone voor het grootste deel door
minstens 2 batterijen onder vuur wordt genomen. Bovendien is
voor de fabriek nog 1 middelbare batterij noodig voor verdediging
tegen bomaanvallen in duikvlucht. Uiteraard is aan de zeezijde de
verdediging het zwakstverbetering hiervan is niet te verkrijgen,
aangezien de schootsvelden bepaald zijn door de ballistische eigen
schappen der vuurmonden. Wel kan reeds eerder het vuur worden
geopend, doch de kans op succes is dan gering.
De taak van den luchtwachtdienst is bij een dergelijk aan zee
gelegen object uitermate moeilijk, en kan slechts met eenige kans
op succes worden uitgevoerd, wanneer luistertoestellen van groot
vermogen beschikbaar worden gesteld.
Uit dit voorbeeld blijkt wel, dat de luchtverdediging van een
aan de kust gelegen object door middel van luchtdoelartillerie
geenszins hopeloos is, mits het juiste materieel beschikbaar wordt
gesteld.
Hoewel in het bovenstaande het meest gewenschte aantal batte
rijen en zoeklichten is aangegeven, dat voor een bepaald object
moet worden ingedeeld, moet hier uit niet de conclusie worden
getrokken, dat wanneer minder batterijen en zoeklichten beschik
baar zijn, het geval hopeloos wordt. Wordt niet de eisch gesteld,
dat de geheele kritische zone door minstens 2 batterijen onder
vuur moet kunnen worden genomen, zooals ook dikwijls in het
buitenland gebeurt, dan kan het aantal batterijen en zoeklichten
zeer belangrijk worden verminderd, dikwijls tot minder dan de
helft.
J. Samenwerking tusschen luchtdoelartillerie en jachtvlieg
tuigen.
Ten slotte nog een enkel woord over de samenwerking van lucht
doelartillerie en jachtvliegtuigen bij de verdediging van een object.
Tijdens den oorlog 1914'18 zijn tallooze min of meer ingewik
kelde systemen van samenwerking bedacht, beproefd en verwor-
1037
