9. UIT DE PERS.
A. Aan het Alg. Ind. Dagblad van 7 November 1939 ontleenen
wij het volgende hoofdartikel.
Slagkruiser-plannen.
1169
Het kan een openbaar geheim worden geacht, dat de Indische
marine-leiding heel weinig enthusiast is voor het bekende slagkruiser
plan, opgesteld door een Nederlandsche commissie van deskundigen.
Men vraagt zich zelfs in leekenkringen af, welke krachten hier aan
het werk zijn geweest, die hebben weten te beletten, dat de opstelling
der plannen voor een versterking der Indische maritieme strijdkrachten
kon plaatsvinden, zonder dat men reeds in het eerste stadium ten
volle rekening hield met de opvattingen van de Indische instanties.
Men is na vele maanden van overwegen en beraadslagen gekomen
met een plan, waarvan men van te voren wist, dat het weinig instem
ming zou vinden bij de Indische marine-leiding. Niet, dat men hier
in Indië principieel afwijzend zou staan tegenover den bouw van
slagkruisers, maar men was hier overtuigd, dat men voor het bereiken
van een dringend noodige versterking der Indische vloot een anderen
weg zou moeten inslaan dan dien, welke door de deskundigen in
Nederland werd aangegeven. Men twijfelde in Indië zeer ernstig aan
de doelmatigheid van den opzet, waarvan men in Nederland van het
begin af aan is uitgegaan.
Het gevolg is geweest de opstelling van een plan, waarvan men
te voren wist, dat het door de huidige Indische marine-leiding aan
ernstige critiek zou worden onderworpen.
Nu doet zich de merkwaardigheid voor, dat de plannen naar Indië
werden gezonden op een moment, dat hier te lande een wisseling van
de maritieme leiding aanstaande scheen. De vice-admiraal Ferwerda
zou in den loop der maand October het commando hebben overge
geven aan zijn opvolger, schout-bij-nacht Helfrich. Alleen de zeer
bijzondere oorlogsomstandigheden zijn oorzaak geweest, dat dit plan
niet kon doorgaan en alleen aan deze omstandigheid zullen wij het
hebben te danken, dat straks aan de Nederlandsche Regeering een
advies wordt uitgebracht over het slagkruiser-plan, door een vlag
officier, die meer dan iemand anders, op grond van de meest recente
ervaring en de meest actueele kennis, het recht heeft, daarover een
oordeel uit te spreken.
Wanneer, zooals oorspronkelijk in het plan heeft gelegen, schout
bij-nacht Helfrich bij zijn aankomst hier te lande het commando van
zijn voorganger zou hebben overgenomen, dan zou het Indische advies
zijn uitgebracht door den nieuwen vlootvoogd, die als lid van de
Nederlandsche commissie een groot aandeel heeft gehad in de opstel
ling van het plan.
Het is niet onze schuld, dat de heele gang van zaken den indruk
wekt, dat het moment van indiening van het voorstel bij de Indische
Regeering met eenige zorg is gekozen, althans, dat de betrokken des
kundigen in Nederland den schijn op zich laadden, het officieele
advies van een bekwamen tegenstander der plannen te hebben willen
elimineeren.
Het zijn de bijzondere oorlogsomstandigheden, die zulks onmogelijk
hebben gemaaktop den sterken aandrang, van Indië uit geoefend,