resultaten verkregen, welke nog steeds ietwat ongelooflijk aan
doen. Vrijwel alle oorlogscijfers hebben betrekking op niet-
tropische landen, op soldaten met een hoogere hygiënische
ontwikkeling dan de onze. Het tropenklimaat stelt nog hoogere
hygiënische eischen. De ziektecijfers zijn in vredestijd reeds
hooger dan die in de gematigde klimaten. Uit een referaat in het
I.M.T. 1935, nr. 8 (blz. 926 t/m 928) blijkt, dat het syphiliscijfer
in ons leger ruim 4 maal zoo hoog is als in het Fransche. Tijdens
den wereldoorlog werd dat cijfer in het Fransche leger vele malen
(tot 17 maal) hooger dan in vredestijd.
De uitspraak, dat hygiënische tucht bij practisch ieder militair
in de eerste plaats bij de soldaten, doch ook bij de gegradu
eerden en officieren nog niet de gewenschte hoogte heeft, zal
wel niemand aanstoot geven. Zelfs de arts, die niet speciaal tot
hygiënist is opgeleid, dient in en door de practijk zijn hygiënisch
denken te ontwikkelen. Zelftucht, dus ook de hygiënische zelf
tucht, is trouwens een te levend iets, dan dat met een bepaald
peil genoegen kan worden genomen. Stilstand is reeds achter
uitgang.
Komende tot de bespreking der te nemen maatregelen ter
opvoering van de hygiënische tucht, laten wij de reeds bestaande,
waarbij de hygiënische zelftucht geen of geen noemenswaardige
rol speelt, omdat reglementeering een dwang heeft opgelegd,
buiten beschouwing. Dit zijn dus de vaccinaties en de reglemen
taire eischen, welke gesteld worden aan ligging, voeding, kleeding,
faecaliën-afvoer, drinkwatervoorziening, hygiëne der kantonne-
menten enz. De daarmee bereikte resultaten zijn reeds groot.
Doch nog te veel ziekten en ziektedagen zijn het gevolg van onvol
doende zelftucht. Als zulks reeds het geval is in vredestijd, zal
het nog ernstiger zijn in oorlogstijd.
(Slot volgt).
54
