97
slag is het de taak van den medischen leider, de geneeskundige verzorging
van het onderdeel waartoe hij behoort, onder de verschillende tactische
situaties, welke zich kunnen voordoen, op de meest doelmatige wijze te
bewerkstelligen.
De bestudeering van de geschiedenis van den wereldoorlog en van de
medische voorziening der millioenenlegers, welke toen ruim 4 jaren te velde
hebben gestaan, is in dit opzicht voor den militairen arts van het aller
grootste belang. Hij zal daarbij aan de hand van een enorm feitenmateriaal
de overtuiging kunnen opdoen, dat de waarde van den chef eener genees
kundige eenheid staat en valt met de juistheid zijner verwachtingen en
de maatregelen, welke hij naar aanleiding daarvan neemt. Een voorname
factor voor het bepalen van aard en omvang der in acht te nemen voor
zorgen is een bij benadering juiste taxatie der te verwachten gewonden-
cijfers. Wie ten aanzien hiervan in ernstige mate mistast, schept een chaos,
waarvan niet alleen de gewonden zelf, doch ook de gevechtshandeling de
nadeelige gevolgen in niet onbelangrijke mate zullen ondervinden. Het is
met het oog hierop, dat men in de laatste jaren van den oorlog 1914-1918,
en daarna steeds meer aandacht is gaan schenken aan de gewondenstatis
tieken als grondslag voor de becijfering der bij een samentreffen met den
vijand te verwachten verliezen, deze laatste naar den aard der verwon
dingen verdeeld in de categorieëngesneuvelden, liggend en zittend te
vervoeren, en marschvaardige gewonden.
De ervaring heeft volgens S. geleerd, dat bij den aanval van een leger
korps op een versterkte stelling moet worden gerekend op 25000 bedden
in het evacuatiegebied, hetgeen overeenkomt met 5% der totale sterkte
van de ingezette troepenmacht. Van het totale verliezencijfer wordt 10%
gevormd door gesneuvelden en vermisten, terwijl van de gewonden ongeveer
Vs marschvaardig is, zittend en liggend moet worden afgevoerd. Deze
cijfers gelden echter slechts voor kortdurende gevechtshandelingen. Bij voort
zetting van den strijd zullen zich andere, minder berekenbare invloeden
doen gevoelen, welke het noodzakelijk maken, dat een geneeskundige dienst
te velde, rekening houdende met onverwachte wendingen, zich met de
noodige souplesse aan de veranderde omstandigheden weet aan te passen.
Om zooveel mogelijk den stroom van lichtgewonden te weren van de
verbandplaatsen is het noodig, dat de marschvaardigen onder hen worden
geleid naar een verzamelplaats voor marschvaardige gewonden, vanwaar zij
dan rechtstreeks dienen te worden afgevoerd naar afzonderlijk voor hen
in te richten, niet te ver buiten het operatiegebied gelegen lazaretten, zulks
om hun terugkeer naar het front na genezing zooveel mogelijk te bespoedigen
en te vergemakkelijken.
Vervolgens geeft S. een globale beschouwing betreffende de werkwijze
der geneeskundige organisatiën te velde bij den aanval, de verdediging
en den terugtocht. Aangezien de daarbij op den voorgrond tredende begin
selen ongeveer gelijk zijn aan die welke ten onzent gelden en zijn vast
gelegd in deel I van het O. V. G. D., is een nadere beschouwing daarvan
overbodig.
Het artikel eindigt met een lofzang op den Duitschen M.G.D. Van alle
gedurende den wereldoorlog onder behandeling gekomen oorlogsgewonden
konden niet minder dan 94% in leven worden gehouden, terwijl 88% wederom
geschikt werden voor den dienst, een resultaat, dat den Duitschen M. G. D.
inderdaad tot blijvende eer zal strekken.
Militair Geneeskundig Tijdschrift, October 1939. „Evipan-natrium te Velde"
door Dr. J. C. L. M. Stuyt, reserve dirig. off. v. gez. 2de kl.
In dit artikel wordt een warm pleidooi gehouden ten gunste van het
gebi uik van evipan-natrium als narcoticum te velde. Wanneer men de weinige
contra-indicaties in het oog houdt (leverbeschadiging, sepsis), dan hebben wij
volgens S. in het evipan-natrium een middel, dat op zeer gelukkige wijze
a le eigenschappen in zich vereenigt, welke aan een verdoovingsmiddel te
velde dienen te worden gesteld.
