voor het gebruik van dit geschut is echter, dat de zekerheid moet
bestaan, dat het tijdig naar de door den vijand gekozen landings-
strook kan worden aangetrokken bij een coup de main zal in het
algemeen- aan deze voorwaarde niet kunnen worden voldaan.
Indien geen spoorweggeschut kan worden gebezigd zullen dus
vaste batterijen moeten worden gebouwd, waarvoor, gezien de
toepassingen in moderne verdedigingslinies als de Maginotlinie,
de kanonnen wellicht in draaibare pantserkoepels zouden kunnen
worden opgesteld. Dit zou een herleving beteekenen van onze in
Holland nog wel bekende pantserfortartillerie, zij het ook in meer
verspreiden vorm. Gebruik van pantserkoepels verdient aanbe
veling, omdat in vaste opstellingen staand geschut zich niet door
stellingverandering aan vuur op de eenmaal ontdekte standplaats
kan onttrekken. Daarnaast moet bij dit geschut de noodige aan
dacht worden geschonken aan een goede verneveling, zulks
vooral met het oog op bomaanvallen.
Wat betreft de vuurleiding t.b.v. de middelbare en zware batte
rijen dient te worden bedacht, dat aardkromming en straalbui-
ging bij het toenemen van den afstand een groote rol gaan spelen
zoo zal voor het waarnemen van den voet van een doel en van
aanslagen op het water de as van het waarnemingsinstrument zich
bij het waarnemen op afstanden van resp. 10, 20, 30 en 40 km
moeten bevinden op een hoogte van 7, 27, 61 en 108 m boven
den zeespiegel. Nog afgezien van het feit, dat zelfs bij helder
weer overdag het zicht wordt belemmerd door het trillen van de
warme lucht, zullen over het algemeen aan de kust geen waar-
nemingspunten van zoodanige hoogte aanwezig zijn, dat van
daaruit het vuur op de grootere afstanden (20 km en meer) zou
kunnen worden geleid. De vuurleiding zal dus moeten geschieden
met luchtwaarneming. Echter zal ook de doelopsporing in vele
gevallen wel door vliegtuigen dienen te worden uitgevoerd, tenzij
het beloop van het vaarwater of de aanwezigheid van eilanden
de tijdige melding door aan de kust opgestelde wachten waarborgt.
Middelbare en lichte batterijen voor de taken ad c, d en v.z.m. ad e.
De batterijen bestemd voor bescherming van de mijnversper-
ringen en voor reedebestrijking, die van kleiner kaliber kunnen
zijn (715 cm) en bij voorkeur direct richtend zullen schieten,
zullen in het algemeen dicht achter de kustlijn worden opgesteld.
Een gevolg van de directe richting is, dat, wil men niets van de
werkzame dracht prijsgeven, de as van het richtmiddel, en dus
het kanon, op een bepaalde hoogte zie hiervoren boven het
maaiveld moet worden opgesteld, waardoor de zichtbaarheid uit
zee toeneemt. Om dezelfde reden dienen ook de commandoposten,
zijposten, waarnemingsposten, e.d., die ingeschakeld moeten kun
nen worden ten behoeve van de vuurleiding, zich betrekkelijk
hoog boven den zeespiegel te verheffen. Het beschikken over
359
