540
Noorwegen hoog opgehemeld voor de Geallieerden daarentegen werd geen
goed woord gevonden. De reeds lang niet meer gehoorde roep Italiaansche
suprematie in de Middellandsche Zee, Savoye, Tunis, Malta en Corsica en
inzake het Suez-kanaal klonk luider dan ooit tevoren. Meenen de Italianen
het of staan zij de Duitschers ter zijde door het opvoeren van den „zenuw
oorlog" Aan den anderen kant schijnt Duitschland te trachten Italië daad
werkelijk in den oorlog te willen betrekken door op de goede kansen in de
Middellandsche Zee te wijzen nu de Grand Fleet in Scandinavië is gebonden.
Inmiddels wordt het leger van Weygand in het Nabije Oosten voortdurend
versterkt en wacht het zijn dag af. Turkije toont zich positiever pro-geal
lieerd, doch op den Balkan heeft de Fransch-Engelsche politiek een gedeel
telijk échec geleden, want de Balkan-staten komen steeds meer tot elkaar
in een volkomen neutraal bloc, met een door Italië welwillend beschouwd
Joegoslavisch-Russiseh handelsverdrag, een nieuw Duitsch-Roemeensch
handelsverdrag en een in het leven geroepen Donau-politie met vérgaande
rechten, in hoofdzaak gericht tegen de Fransch-Engelsche pogingen den
toevoer van Z.O. Europa naar Duitschland af te snijden. Op het gebied van
handelsverdragen zijn nog meer verrassende plannen in de maakEngelsch-
Russische en Engelsch-Italiaansche handelsbesprekingen staan eveneens
voor de deur, terwijl de verhouding Duitschland-Rusland steeds koeler schijnt
te worden. „Quelle dróle de guerre
Reynaud zit stevig te paard het Fransche parlement nam met 515 stemmen
voor, 0 tegenstemmers en 17 onthoudingen een motie van vertrouwen aan.
Men is overigens in Frankrijk eenigszins ongerust over het verloop van de
krijgsverrichtingen in Noorwegen hier zit ook een prestige-kwestie aan
vast. Het is niet onwaarschijnlijk, dat de Fransche tactici eens een woordje
gaan meespreken in de plannen van generaal Ironside
Overigens „im Westen nichts Neues
De belangrijkste gebeurtenis in het Verre Oosten, waarbij Ned.-Indië
rechtstreeks was betrokken, vormde de verklaring van den Japanschen.
Min. van Buit. Zaken Arita. Zij levert een goede bijdrage voor de beoor
deeling van de verhoudingen in den Pacific zooals Japan deze zietzij luidde
Met de Zuidzeegebieden en in het bijzonder met Ned.-Oost-Indië is Japan
economisch verbonden door nauwe betrekkingen (intimate relationship) van
wederkeerigheid in het voorzien in elkanders behoeften. Insgelijks onder
houden andere landen van Oost-Azië nauwe economische betrekkingen met
deze gebieden. Dat wil zeggenJapan, deze landen en deze gebieden dragen
te zamen bij tot de welvaart van Oost-Azië door wederkeerigen steun en
onderlinge afhankelijkheid. Mochten de vijandelijkheden in Europa zich uit
strekken tot Nederland en zou dit een terugslag hebben, in Ned.-Oost-Indië,
dan zou dit niet alleen in botsing komen met de handhaving en bevordering
van bovengenoemde betrekkingen (relations of economie interdependance,
co-existence and co-prosperity) doch tevens een ongewenschte situatie doen
ontstaan van het standpunt van vrede en stabiliteit van Oost-Azië. Met het
oog op deze overwegingen kan de Japansche regeering slechts ernstig bezorgd
zijn over eenige ontwikkeling, welke het gevolg zou zijn van den oorlog
in Europa, welke den status quo van Ned.-Oost-Indië zou kunnen beïn
vloeden".
Deze verklaring spreekt duidelijke taai en past geheel in de Japansche
ideologie van de „nieuwe orde" in Oost Azië, waarbij deze mogendheid zich
als historische en natuurlijke beschermer van de om de Stille Zuidzee gele
gen belangen beschouwt. De woordvoerder van het Gaimusho (Jap. Minis
terie van Buit. Zaken) ging in zijn verduidelijking van Arita's verklaring
nog iets verder en stelde vast, dat Japan Nederlandsch-Indië niet in vreemde
handen wenscht en dat de door minister Arita afgelegde verklaring de inlei
ding vormt van de Japansche actie dienaangaande.
Hiermede bevond Indië zich plotseling op minder gewenschte wijze in
het middelpunt van de op den Pacific geconcentreerde belangstelling. Welis
waar verklaarde Japan uitsluitend de handhaving van den vrede in het Verre
