543
verwachtingen wispelturig, onbetrouwbaar en agressief, dit laatste wederom
blijkend uit een recente felle pers-campagne van Radio-Moskou tegen
Japan's economische en imperialistische expansie-neigingen en een herha
ling van de visscherij-incidenten. Slechts een stilzwijgende sympathie van
Duitschland en Italië, die de Wang Ching-wei-regeering overigens evenmin
erkenden als de andere staten, en een uitbreiding van handelsrelaties met
enkele staten in Latijnsch-Amerika (Mexico, Brazilië) staan daar tegenover,
terwijl Engeland, bij monde van zijn ambassadeur Sir Robert Craigie, een
eenigermate verzoenender houding aanneemt, welke Japan evenwel met
groote terughoudendheid gadeslaat. Is het te verwonderen, dat het opmaken
van de balans in Japan eenige ongerustheid wekt
De mogelijkheid, dat de Stille Oceaan in de oorlogshandelingen zou
worden betrokken, vond weer gretig voedsel in eenige persberichten omtrent
een uitbreiding van de Engelsche blokkade tot deze wateren en betreffende
Duitsche duikboot-actie van Russische bases uit. De blokkade-geruchten
ontlokten aan Japan al bij voorbaat ernstige bedenkingen het zou een actie
van Britsche schepen door de zeestraten tusschen Korea en Japan ten einde
Wladiwostok te blokkeeren, zeer ernstig opvatten. Hoewel de Japansche Zee
niet geheel tot de Japansche territoriale wateren behoort, beschouwt de
bevolking van Nippon haar als een „vijver", waarin aan het eigen land de
zeggingskracht toekomt. T.a.v. een eventueele Duitsche duikboot-actie
vestigden Britsche, Fransche, Amerikaansche en Japansche marine-officieren
de aandacht op de vermeende Duitsche belangstelling voor de Komandorski
(Commandeurs)eilanden welke aan Rusland toebehooren en in het uiterste
N. van den Pacific in de Beringzee zijn gelegen. Het is bekend, dat de Sowjet
het Bering-eiland en het Medni(Koper)eiland, de voornaamste eilanden
van deze groep, versterken en op het Bering-eiland een sterke basis voor
onderzeeërs heeft aangelegd. Daaraan zou in de maanden December en
Januari een groot aantal Duitsche marine-officieren een bezoek hebben
gebracht, terwijl een twintigtal Duitsche onderzeeboot-kapiteins deze eilan
den in November 1939 en in Januari 1940 zou hebben bezocht. Ten slotte
zouden de 21 olie-experts, die de Britsche marine in Januari j.l. van de
Japansche „Asama Maru" haalde, hoewel zij in het bezit waren van passage
biljetten voor Duitschland, eveneens voor genoemde eilanden zijn bestemd
geweest.
Vermeld dienen nog te worden de medio April door een Japansch eskader
van 60 schepen in de omgeving van Formosa gehouden vlootmanoeuvres,
welke schenen te zijn bedoeld als tegendemonstratie t.a.v. de Amerikaansche
manoeuvres en vloot-versterkingsplannen.
In Ned.-Indië behandelde de Volksraad het vlootplan 1940, beter bekend
als het „Slagkruiserplan". De uitvoerige betoogen over dit ontwerp brachten,
na de uitputtende beschouwingen aan dit onderwerp in pers en periodiek
gewijd, weinig nieuws. In het algemeen juichte men de versterking van onze
weermacht door uitbreiding van de maritieme middelen toe bovendien
brachten vele leden in hun beschouwingen niet slechts het maritieme gedeelte
van onze verdediging, doch tevens den harmonischen opbouw van onze
weermacht en de groote beteekenis van de territoriale verdediging ter sprake.
Wij kunnen dit niet anders dan toejuichen, omdat het vlootplan n.o.m. dient
te worden beschouwd in het raam van het algemeen defensie-stelsel en der
halve niet als een op zich zelf staande maatregel. De uit de redevoeringen
gebleken tendenz, de geheele weermachtsvoorziening op een zoo hoog moge
lijk peil te brengen, dient daarom hoogelijk te worden gewaardeerd.
De gebeurtenissen in Noorwegen wekten ook h.t.l. wantrouwen tegen
vreemdelingen'; van verschillende zijden pers, politieke partijen en
Volksraad werd aangedrongen op strenge maatregelen te hunnen aanzien.
Deze zaak heeft voor Ned.-Indië een zeer netelige zijde, aangezien vreemde
lingen in schier alle takken van landsdienst min of meer belangrijke posten
bekleeden. De terzake geuite ongerustheid deed Z.E. den G.G. een gerust-
