497
verdediging van deze gewesten niets, maar dan ook in het geheel niets
veranderd Indien er iets veranderd mocht zijn, dan is het als volgt. Aan
gezien de zeegaande vloot door de versterking, die zij zal ondergaan een
krachtiger actie-mogelijkheid krijgt en het „zeehouden" van deze vloot nog
afhankelijker is dan voorheen van een onbeperkt gebruik van basis en
steunpunten, waarop de vijand allereerst zijn aandacht zal concentreeren
omdat de versterkte vloot nu meer dan vroeger een gevaar voor hem
beteekent, zal de verdediging hiervan zwaarder geschut en meer luchtdoel-
bestrijdingsmiddelen c.s. vereischen. Daar de vloot grootere waarde zal ver
krijgen, zal nu ook de basis in waarde stijgen Inplaats van een bezuini
ging en derhalve een verzwakking zal het Leger dus een versterking behoe
ven Immers, het opleggen van deze nieuwe eischen moet binnen het thans
geldende budget tot vermindering van andere voorzieningen leiden. De
kwestie van versobering komt dientengevolge in het geheel niet ter sprake
een evenredige versterking daarentegen dient te worden óverwogen.
Ik hoop hiermede voldoend het onjuiste standpunt te hebben toe
gelicht van hen, die bepleiten, dat hetgeen met de eene hand aan de ver
dediging van deze gewesten wordt gegeven met de andere hand weer moet
worden teruggenomen. Want het is niet waar, dat de beslissing van de
verdediging ter zee ligtwas dat wel het geval, dan zou bij de toch altijd
relatief geringe sterkte van onze maritieme middelen de beslissing a priori
in ons nadeel zijn gevallen. De beslissing ligt ter zee en te landhet afwijzen
van een aanval te land, gecombineerd met een onvermoeide actie ter zee
als hiervoren beschreven, zal de beslissing moeten brengen. Men bedenke
bovendien, dat een effectieve blokkade van ons hoofdeiland, ter zijde gelaten
van den geheelen archipel, practisch onuitvoerbaar is, door welke vloot ter
wereld. De mogelijkheid van het incidenteel onderhouden van interinsulair
verkeer en van een beperkt aantal zeeverbindingen zal in dit onmetelijke
zeegebied steeds blijven bestaan Derhalve zal het beheerschen van de
zeeën door een tegenstander geruimen tijd niet behoeven te leiden tot ineen
storting van de territoriale verdediging, de tijd, dien wij behoeven tot wel
licht bondgenootschappelijke hulp komt opdagen.
Tegenover de door mij gewraakte maritieme visie, stel ik dus niet een
„landmacht-visie" ik bepleit dus geen standpunt van het leger tegen de
marine. Het gaat er niet om, welk onderdeel van de weermacht de meeste
erkenning in de landsverdediging toekomt. Maar het gaat er wèl om, dat
de landsdefensie zoo doelmatig mogelijk wordt opgebouwd, dat zij zoo doel
treffend mogelijk zij, dat derhalve de harmonie in de weermacht, evenals
deze bij de onderscheidene onderdeelen zelf noodzakelijk is, wil het geheel
bruikbaar zijn, niet uit het oog wordt verloren. Zij moeten naast elkaar
in harmonische verhouding worden opgebouwd opdat zij, wanneer de nood
aan den man komt, elkaar aanvullend, in nauw onderling verband optre
dend, elk onderdeel zijn eigen taak vervullend, aan het hooge doel zullen
beantwoorden, waarvoor zij zijn bestemdde verdediging van het grond
gebied. Geen maritieme opvatting, geen landmacht-visie, alleen een weer
macht-standpunt erken ik als het eenig juiste
Reeds eerder merkte ik op, dat omtrent de beteekenis van het luchtwapen
t.o.v. zeestrijdkrachten en convooien nog niet over exacte gegevens kan
worden beschikt, waardoor het door sommigen verdedigde standpunt
vliegtuigen inplaats van slagkruisers nog op een zeer theoretische basis blijft
berusten. Maar wel kunnen wij opmerken, dat de vliegtuigen in elk geval
krachtig medewerken aan de bedreiging van de scheepvaartbeweging. Even
eens zijn er verschillende malen berichten doorgekomen van aanvallen van
vliegtuigverbanden op convooien, welke uit elkaar werden gedreven en
beschadigd. Ten slotte vestigen de aanvallen op Scapa Flow en op Sylt, al
is het juiste van deze aanvallen niet bekend, den indruk, dat de beteekenis
van deze aanvallen niet mag worden onderschat en een groote inspanning
eischen van de luchtafweermiddelen. Men verlieze echter niet uit het oog,
dat in de phase waarin de vijand tot landing overgaat zijn convooi, gemas-
