scherpen omtrek van een gebouw. Door bestudeering van lucht
foto's is het mogelijk uit de schaduwwerking gevolgtrekkingen
te maken omtrent de hoogte van een gebouw. Het eenvoudigste
middel om slagschaduwen te vermijden, is het aanplanten van
hoornen zoo dicht mogelijk bij het gebouw. Bij de keuze van het
geboomte is uiteraard aanpassing aan de omgeving noodzakelijk.
In Indië zijn vele boomsoorten en planten voor camouflage-doel
einden geschikt. Deskundige voorlichting ('s Lands plantentuin)
kan bij het bepalen van de begroeiing (schaduwboomen, bamboe
struiken, klimplanten a.a.) niet worden ontbeerd. In Europa is
ook dit vraagstuk moeilijker, omdat loofboomen in den zomer
beter dan in den winter bescherming geven, terwijl naaldboomen,
welke in elk jaargetijde een goede maskeering geven, niet in elke
omgeving passen en bovendien brandgevaar opleveren.
Beplanting en begroeiing zijn goedkoope en doelmatige hulp
middelen tegen luchtwaarneming. Een bevredigende oplossing
wordt echter niet verkregen, indien niet alle bouw- en verftech-
nische maatregelen daarmede samengaan.
Ook wegen tusschen en in de omgeving van gebouwencom
plexen dienen te worden gecamoufleerd. Straten en wegen, waar
van het oppervlak door donkere bouwmaterialen en door kunst
matige beschildering onopvallend is te maken, kunnen door aan
planten van wijdvertakte boomen aan vliegerzicht worden ont
trokken. De boomen dienen uiteraard in onregelmatige groepen
te worden geplant, zoodat zij het beloop van den weg niet juist
kenbaar maken.
Op gelijke wijze kunnen omheiningen worden gecamoufleerd,
indien zij niet practischer als draadversperring kunnen worden
uitgevoerd ter voorkoming van schaduwvorming.
Ad 6. GEBRUIK VAN CAMOUFLAGENETTEN.
Bij kleine, bijzonder opvallende onderdeelen van een bouwwerk
kan een camouflagenet van nut zijn. Toepassing daarvan heeft
het voordeel dat veranderingen aan het gebouw of van de inrich
ting daarvan, geen verandering van de camouflage noodzakelijk
maakt. Hierbij wordt niet gedacht aan een zeer groot net, maar
aan doelmatig aangebrachte strooken van een net met wijde mazen,
die in het gezichtsveld over elkaar vallen en met kabels op ver
schillende hoogten over het object worden gespannen. Met donker
kleurige stukken doek of met bladeren bedekt geven dergelijke
camouflagenetten een uitstekende dekking tegen luchtwaarneming.
Ad 7. HET MAKEN VAN SCHIJNOBJECTEN.
Door schijnobjecten wordt de mogelijkheid verkregen vijande
lijke vliegers te misleiden en hun aandacht van het belangrijke
object af te leiden. Aanleg voor dit doel van speciale bouwwerken
zal veelal zeer kostbaar zijn. Het is echter denkbaar, dat stilgelegde
578
