777
weg naar het front aan het muiten sloeg, waar de manschappen zich een
duim lieten amputeeren of hun hand tusschen de buffers van de spoorwagens
hielden om zoo ongeschikt te raken. Of de 44ste divisie, waarin de officieren
midden onder een veldslag aan het muiten gingen.
Ziehier hoe een onderluitenant zich uitliet na zich te hebben overgegeven
„Stelt U zich eens in onze plaats. De meerderheid van onze soldaten
zijn reserve-manschappen, vaders van gezinnen, die naar de koude in
het Noorden gezonden zijn. En waarvoor zouden wij vechten Ik voel
er geen behoefte toe om een ander mensch te dooden. Ik heb mijzelf
een kogel in het been geschoten."
Wat moet men wel denken van een leger waarin de officieren een der
gelijke mentaliteit bezitten De discipline is zeer streng en beestachtig zelfs,
maar het zijn niet de officieren die haar uitoefenen, het zijn de politieke
commissarissen.
Tot voorbeeld diene het volgende. Een dronken soldaat zet den boel op
stelten in een garnizoens-kroeg achter het front. De eigenaar beklaagt zich
bij de politie en de politie brengt rapport uit aan den politieken commissaris
van het regiment. Deze loopt op den dronken man toe en schiet hem zonder
meer met zijn revolver een kogel door het hoofd. Gewoonlijk doet men
dergelijke dingen wat voorzichtiger. Men voert een slachtoffer een bosch in
en vermoordt het daar. Dan wordt er verteld dat de man naar een andere
eenheid is overgegaan en geen mensch spreekt er verder over.
Hoe de dienst wordt uitgevoerd kan men zich realiseeren wanneer men de
volgende opdracht van majoor Pavligo van het 49ste regiment infanterie
leest. De order was mede onderteekend door den politieken commissaris
Lebeder.
„Niettegenstaande de bevelen, is de disci%iline in het regiment zeer
verslapt.
a. De veiligheidsdienst functionneert slecht. Schildwachten, patrouilles
en voorposten houden niemand aan en kennen het wachtwoord niet
eens. Op den 29sten Januari heeft een vermomde agent door de inrich
ting van het tweede en derde bataljon een tocht gemaakt en daarbij
in tegenwoordigheid van soldaten en officieren geweren uit de rekken
mee kunnen nemen. Een compagnies-commandant heeft hem zonder
hem te kennen, volledige inlichtingen verschaft over het effectief van
zijn troep. Slechts één man heeft den moed gehad om dezen agent om
zijn papieren te vragen.
b. Dit bewijst de verregaande slordigheid van het geheele personeel
van den troep, een gebrek aan waakzaamheid en discipline van alle
manschappen.
c. Met wapens wordt op misdadig slordige wijze omgesprongen, het
onderhoud wordt totaal verwaarloosd. Geweren zijn bedekt met roest,
kisten munitie blijven buiten in de sneeuw staan, mitrailleurs worden
nooit gesmeerd.
De kwartieren tenslotte loopen over van ongerechtigheden."
Gevechten worden zonder intelligentie en zonder strijdlust gevoerd. Omdat
niemand weet wat er voorvalt, gebeurt het ieder oogenblik dat een troep
wordt overvallen en iedere overval is fataal. Een officier van de 44ste divisie
vertelt hierover het volgende Zijn bataljon was geïsoleerd geraakt en had
opdracht gekregen om tegen Lemati op te trekken. Men rukte op zonder
voorposten of uitkijkposten, in groepen langs den weg. Plotseling hoorden
zij schieten. De soldaten wierpen zich op den grond en bedekten zich met
sneeuw om zich aan het gezicht te onttrekken. De dappersten schoten maar
in het wilde weg de duisternis in. De commissarissen renden heen en -weer
van den een naar den ander om een eind te maken aan het noodelooze
schieten en om den troep weer vooruit te krijgen. Maar zij weigerden zich te
verroeren. Zij moesten met revolvers worden bedreigd om hen in beweging
te brengen. Tenslotte rukten zij een honderd meter op. Bij den eersten
viersprong klonk een salvo en ditmaal verspreidden de Russen zich in alle
