787
op de uitlating van den heer Mogot, dat de weermachtsversterking eerst
betrekkelijk korten tijd geleden is ter hand genomen, stelt de Reg. de
onloochenbare feiten, dat slechts een luttel aantal jaren geleden t.a.v. de
verdediging van N.I. in overeenstemming met de meerderheid van dit
college een politiek van uiterste soberheid moest worden betracht als gevolg
van de zwakke budgetaire positie, waardoor het onmogelijk was de defensie
middelen op een hooger peil te brengen. Nochtans zijn toen reeds eenige
maatregelen genomen, welke rekening hielden met de ontwikkeling van de
internationaal-politieke situatie. Onmiddellijk nadat die ontwikkeling een
ongunstigen loop begon te nemen, dat is in 1936, is een aanvang gemaakt
met de uitbreiding en modemiseering van de weermacht, en werd o.a. besloten
tot oprichting van gemech. eenheden.
De heeren Janssen en Verboom mogen hieruit ontwaren dat de Reg. de
beteekenis van de moderne wapens met name van luchtmacht en mecha
niseering heeft onderkend lang voordat de feiten spraken en dat de
meening, alsof men ook in N.I. van militaire zijde nog steeds rekent met
oude waarden, geheel ongegrond is. Volmondig erkent de Reg. dat de
gebeurtenissen op en na 10 Mei verrassingen hebben gebracht in dien zin,
dat van het moderne oorlogsmaterieel enorme hoeveelheden zijn ingezet en
dat strijdmethoden zijn toegepast, welke tot dusver onwaardig en onmogelijk
werden geacht. Dat de Reg. dit niet jaren geleden heeft voorzien, zal Haar
wel niet worden verweten. Dat de moderniseering van het leger nog niet
zoover is gevorderd als zoowel Reg. als Volksraad zouden wenschen, moet
in hoofdzaak hieraan worden toegeschreven dat de wapenfabrikanten reeds
in 1936 lange leveringstermijnen bedongen voor vele wapens zelfs langere
termijnen dan thans zoodat aan het tempo van de uitbreiding van het
leger zeer bepaalde grenzen werden en nog worden gesteld, waarop Zij
geen doorslaggevenden invloed kan uitoefenen.
Verscheidene bestellingen, welke drie jaren geleden werden geplaatst zijn
thans nog niet geheel afgewerkt. Zouden dus, om een voorbeeld te noemen,
in dien tijd duizend kanonnen meer zijn besteld, dan zou er thans geen
kanon meer in Indië zijn dan nu aanwezig is.
Ook thans moet worden gewaarschuwd voor een overschatting van de
leveringscapaciteit van het buitenland. Weliswaar is de productie sedert het
begin van den oorlog sterk gestegen, doch dit is evenzeer het geval met de
behoeften.
De Reg. stelt echter alles in het werk om de plaatsing en de uitvoering
van bestellingen te bespoedigen. Zij schroomt daarbij niet, zoo noodig van
den normalen gang van zaken af te wijken en nieuwe wegen te zoeken
de heeren C. C. van Helsdingen, Kan, Mussert en Verboom kunnen hier
omtrent dus gerust zijn. De Legercdt. wordt niet, zooals de heer Janssen
vreest, door het Dept. van Fin. of de Rekenkamer geremd integendeel, deze
organen verleenen de grootst mogelijke medewerking. Wanneer een order
kan worden geplaatst hetgeen wil zeggen dat de fabrikant de uitvoering
op zich neemt dan wordt daartoe overgegaan, ook al zou het benoodigde
crediet nog niet zijn gevoteerd.
Zoo zijn de bestellingen van het vliegtuigmaterieel, waarvoor in deze
begrooting de credieten zijn aangevraagd, reeds thans voor het grootste deel
geplaatst.
Ook met de aanschaffing van geweren, mitrn. en pag. werden, dank zij
de bemoeiingen van de N.I. inkoopinstantie in Amerika, reeds bevredigende
resultaten bereikt. De pogingen tot verkrijging van het overige, benoodigde
materieel worden krachtig voortgezet.
De beschouwingen van den heer Janssen over de organisatie van het
leger, de beteekenis van mechanische wapens op den grond en in de lucht
zijn zooeven reeds ten deele in het kort behandeld. Het voorbeeld van
Duitschland, ook voor wat betreft het geheel ingesteld zijn van het econo
misch en maatschappelijk leven op den oorlog, is dat van een totalitairen, op
machtsvergrooting tot eiken prijs belusten staat. Dit voorbeeld zonder beper
king of wijziging te volgen, zal ook de heer Janssen niet wenschen, doch
