In 1932 was er van de wetten van Weimar feitelijk nog maar één
van kracht nl. die, waarin de mogelijkheid van vaststelling van
dusdanige verordeningen was opengelaten.
Wij willen geenszins betoogen, dat de eenige redding zou
liggen in een „totaliseering" der democratische landen.
Engeland geeft ons een beeld, hoe de oorlogsnoodzaak een land
tijdelijk kan „omvormen". Wij zeggen tijdelijk, omdat wij er
van overtuigd zijn, dat na den oorlog daar weer normale toe
standen zullen terugkeeren, waarbij de oorlogseconomie, geleid
door een kleine groep mannen, weer plaats zal maken voor een
op volkswelvaart en volksbelang gerichte economie. Dat is het
geen op een Engelsche overwinning zal volgen. Wat ons lot en
het lot van de wereld na een Duitsche overwinning zou zijn is
reeds genoeg in de pers belicht.
Om ons echter de mentaliteit eigen te maken, die noodig is in
dezen strijd, moeten wij een bepaalden tegenzin, die bestaat ten
aanzien van het bestudeeren van het totalitaire systeem, over
winnen. Het is immers een oud begrip, dat men een tegenstander
het best weerstaat, door een diepgaande, ja vakkundige studie
te maken van zijn doctrines, methoden en werkwijzen. Op deze
manier behoedt men zich voor „verrassingen".
Men moet zich wapenen, materieel en zeer zeker ook moreel
en een middel voor het laatste is bijvoorbeeld wetenschappelijk
voorbereide propaganda.
Propaganda, het middel is al oud. Zeide Julius Caesar niet
„Bewerking van de massa is alles".
„Propaganda is alles
En slagen wij er in, aan onze idealen in de propaganda inhoud
te geven op bondige en begrijpelijke wijze, meer inhoud dan
de primitieve phrasen der dictatuur, die op de instincten moet
werken, dan zal het gemoed van het volk immuun gemaakt voor,
ja gewapend kunnen worden tegen de schijnbaar zoo pakkende
„leuzen" der totalitairen.
Ter verheldering van eenige begrippen moeten wij een kort
overzicht geven van het wezen der genoemde systemen. Daartoe
zullen wij achtereenvolgens het fascisme, het bolsjevisme en
het nationaal-socialisme behandelen en aan critiek onderwerpen,
om tenslotte te trachten de democratische gedachte te schetsen.
Wij beginnen met het fascisme omdat dit de leer is, die werd
geïnspireerd door reeds eeuwenoude axioma's, al heeft de schep
per zijn politieke loopbaan aangevangen als sociaal-democraat,
ja zelfs als marxist.
DE „LEUZEN-TACTIEK".
Wij wijzen er op, dat wij, om een nuchter oordeel te vormen,
moeten „beschrijven", een objectief beeld moeten leveren. Het
is echter van belang, reeds dadelijk vast te stellen dat theorie
950
