984
verblijf in Nederlandsch-Indië heb ik overal kunnen constateeren, dat de
Hollanders het defensie-vraagstuk met de echt Hollandsche degelijkheid
en grondigheid tot een oplossing trachten te brengen.
De (Sydney) Daily Telegraph van 3 September publiceerde
het volgende telegram van een anderen bezoeker, Mr. Callender
Engeland en Ned.-Indië zijn in Europa bondgenooten tegen Duitschland
maar klaarblijkelijk niet in het Verre Oosten. Australiërs kunnen hier over
vliegen om Singapore te verdedigen maar zij kunnen niet onderweg stoppen
om hulp te verleenen in Ned.-Indië.
De strategische positie van Ned.-Indië t.o.v. Australië vertoont veel over
eenkomst met die van Canada tegenover de V.S. Drie westersche mogend
heden hebben vitale belangen in dit deel van de wereld en in de instand
houding van de weermacht. Toch hebben kennelijk geen twee van haar
stafbesprekingen gehouden of bepaalde stappen genomen voor samenwerking
in geval van nood. Singapore en Pearl Harbour (Honolulu) bezien elkaar
met vriendelijke oogen, maar dat is dan ook alles.
In de Sydney Morning Herald, van 27 Augustus schreef Mr.
Percival luchtvaart-correspondent van dit blad, die ook tot het
bezoekende gezelschap behoorde
Er is op Java geen sprake van oorlogsvrees. De twijfel, waarin de Eur.
bevolking moge hebben verkeerd, heeft plaats gemaakt voor rustig ver
trouwen en bestuur en leger zijn ervan overtuigd, dat zij kunnen vertrouwen
op de loyaliteit van 40 millioen inheemschen, die een bestaan weten te vinden
op het dichtbevolkte eiland.
Overal zijn teekenen van doeltreffende voorbereiding te bespeuren. De
belangrijkste vliegvelden worden niet alleen bewaakt door met mitrailleurs
bewapende troepen en luchtdoelartillerie, doch tevens heeft N.-I. een uit
muntende luchtmacht opgebouwd, uitgerust met modernere toestellen dan
die van de R.A.A.F.
Deze vliegtuigen zijn in staat, snel bomopdrachten uit te voeren op groote
afstanden, naar de omringende zeeën en afgelegen eilanden. Een stelsel van
uitstekende vliegvelden is opgebouwd, die niet alleen een stepping stone
voi men tusschen Darwin en Singapore, doch tevens bases vanwaar operaties
kunnen worden uitgevoerd, welke een groote oppervlakte bestrijken.
De militaire luchtvaart bezit Glenn Martin bommenwerpers. De bezoekende
Am. journalisten zagen in de haven van Soerabaia vele Dornier vliegbooten,
die uit Duitschland waren betrokken voordat het Engeland den oorlog
verklaarde. Een geheim gehouden aantal van de nieuwste Curtiss-jagers is
aangekomen voor de bescherming van de voornaamste steden en havens.
Evenals voor Australië maakt het optreden van shipbom aircraft de voor
naamste zorg van Ned.-Indië uit. Toegegeven moet worden, dat die vlieg
tuigen zeer groote afstanden zouden moeten afleggen. Zij zouden den Indischen
Oceaan als basis kunnen gebruiken doch elke daarop berustende operatie zou
moeilijk zijn wegens de beperkte bomlading en doordat de bommenwerpers
voldoende brandstof zouden moeten medevoeren om naar hun basis terug
te keeren.
De Eur. bevolking oefent zeer intensief en officieren zeggen, dat de inheem
schen uitstekende soldaten zijn. In de straten van Soerabaia komt men groepen
officieren en minderen tegen van Ned. oorlogsbodems.
De Knilm-Douglas, die de bezoekers van Darwin naar Soerabaia bracht,
hun een uitstekenden indruk van de moeilijkheden, welke een invaller
te wachten staan. Zij vlogen langs de met zware rimboe bedekte en door
bergen omzoomde kustlijnen van Soemba, Soembawa, Lombok en Bali.
Dien dag zouden operaties in de lucht moeilijk zijn geweest daar de eilanden