7. LEGER EN TECHNIEK.
door
F.
De wereld om ons heen verandert. Dit zou een gemeenplaats
zijn wanneer we er ditmaal niet den nadruk op wilden leggen, dat
het „plus ga change, plus ga reste la même chose" thans slechts
zeer betrekkelijke waarde gekregen heeft.
Onze grootvaders en gedeeltelijk zelfs nog onze vaders werden
geboren in een wereld met een tienduizend jaren oude techniek.
Drie verrel eeuw geleden werd men geboren bij kaarslicht, gelijk
honderden jaren lang alle welgestelden bij diezelfde verlichting
hun intocht in de wereld deden. De levensomstandigheden van
een Nederlandsch burger in het midden van de 19de eeuw verschil
den practisch maar heel weinig van die van den Romeinschen
patriciër van vóór Christus' geboorte. Vooruitgang op het gebied
van woningbouw, verlichting, verwarming, kleeding enz. enz. was
er niet of maar heel weinig hoogstens kan men van veranderingen
spreken, veranderingen van smaak en stijl, niet van techniek. De
timmerman van Nazareth werkte op dezelfde wijze en met dezelfde
gereedschappen als zijn collega onder Koning Willem II. Zondert
men enkele spoorlijnen uit, dan bewoog zich de begin 19de eeuwer
in het algemeen niet sneller dan een galoppeerend paard of een
snelzeilend schip. Generaties na generaties hebben duizenden jaren
lang alles wat ze noodig hadden door handenarbeid vervaardigd.
Men kende het werktuig maar niet de machine. Zonder stoom
machine, electriciteit of benzine zou onze levensstandaard nog
immer niet in wezen verschillen van die der Egyptenaren of nog
oudere volken.
De wereld was twee generaties terug nog een heel oude wereld.
Die waarin wij thans leven is heel jong hoe jong, zal de toekomst
wellicht eerst leeren. Misschien zal men dan de nieuwe area doen
aanvangen met de uitvinding van de stoommachine door Watt, het
is echter ook mogelijk, dat men een veel later tijdstip zal kiezen..
De tachtiger van nu heeft practisch alles zien komen. Werd hij
ergens op een dorpje in ons vaderland geboren, dan heeft hij de
spoorwegen, het gas, de waterleiding, het electrisch licht, de tele
graaf, de telefoon, de petroleum, den motor, de radio en het vlieg
tuig hun intree zien doen. In het midden van de vorige eeuw
waren zijn levenskansen ook veel geringer dan die van zijn klein
zoon. Zijn moeder liep groot gevaar aan kraamvrouwenkoorts
920
