slechts kreupele inrichtingen ter bevordering van kunsten en
wetenschappen bezitten. Een kleine staat kan de verschillende
productie-af deeling en binnen zijn grondgebied nooit tot vol
komen ontwikkeling brengen. Slechts door allianties met
machtigere volken, door gedeeltelijke opoffering van de voor-
deelen der nationaliteit vermag het zijn zelfstandigheid gebrek
kig te handhaven
En verder
„Eerst door haar „Zollverein" heeft de Duitsche natie één
van haar belangrijkste attributen harer nationaliteit verkre
gen. Echter is deze maatregel niet als volkomen te beschou
wen, zoolang hij zich niet over de geheele kuststrook van de
monding van den Rijn tot de grens van Polen, inclusief Holland
en Denemarken, uitstrekt. Een natuurlijk gevolg dezer ver-
eeniging is de opname van beide in den Duitschen bond, bijge
volg in de Duitsche natie
Tenslotte nog
„België kan slechts langs den weg van confederatie met een
groot naburig volk de fouten, die de beperktheid van zijn
grondgebied en van zijne bevolking aankleven, opheffen".
Met dat groote naburige volk bedoelde List natuurlijk Duitsch-
land en ook toen vonden wij in List's theorieën dat„kleine volken
geen politiek kunnen voeren, omdat ze te klein zijn, derhalve niet
over voldoende macht beschikken".
Is er in deze imperialistische Duitsche opvatting van 100 jaar
geleden iets veranderd Bracht Hitler's geweldpolitiek iets
nieuws Al bewezen èn Denemarken èn Holland èn België hun
bestaansrecht op overtuigende wijze, de Duitsche opvattingen
inzake, of „goedpraterij" van, rechtsverkrachting zijn inderdaad
specifiek Duitsch.
Wij willen gaarne nog een stap teruggaan en een uitspraak van
een anderen grooten „leider", nl. Frederik den Groote, aanhalen
„Maak U vooral geen overbodige zorgen over het woord
rechtvaardigheid. Wanneer ik mij daardoor in de war had
laten brengen, zou ik nooit iets hebben bereikt".
Wij hebben getracht hier een vluchtig beeld te geven van de
moraal van enkele, doch toonaangevende Duitschers van voor
heen en thans. In deze moraal kwam geen wijziging hun rechts
gevoel is nu eenmaal „anders". Hitier noemt dat„Mijn eer is
mijn trouw" Dr. Frank schreef in 1933 „Rechtvaardig is datgene,
wat de belangen van de Duitsche natie dient", anders gezegd „Het
doel heiligt de middelen".
En terugkeerend tot het heden wij zien dat de opvatting van
de „Leiding" in Duitschland in den loop der tijden in groote lijnen
weinig wijziging onderging. Haar moraal was slechts afgestemd
op uitsluitend Duitsch belang zonder ook hoegenaamd maar
rekening te houden met anderer belangen. Zeker, er zijn variaties
1035
