1075
wapenmarkt te worden genoemd. Zooals bekend mag worden aangenomen,
werd behoudens voor wat de militaire luchtvaart aangaat, welke reeds
geheel op de Amerikaansche productie was georiënteerd het voor het
leger bestemde materieel uit utiliteitsoverwegingen hoofdzakelijk uit Europa
betrokken. Nu ten gevolge van de ontwikkeling van den oorlogstoestand
in Europa de Europeesche wapenfabrieken hun leveranties moesten staken,
is het leger sedert eenige maanden uitsluitend op de leveringsmogelijkheden
van andere landen aangewezen.
Deze omschakeling geeft, als gevolg van de grootere onzekerheid omtrent
de verschuldigde prijzen, aan de ramingen voor 1941 reeds aanstonds een
geringere nauwkeurigheid dan normaal mag worden verwacht en heeft mede
ten gevolge, dat het inzicht in de afleveringsmogelijkheden van het aan
te schaffen materieel is vertroebeld. Bestond, als gevolg van het jarenlange
intensieve contact met de Europeesche wapenfabrieken, hieromtrent tot
voor kort een redelijk inzicht, thans zijn de geheel anders liggende mogelijk
heden in Amerika en elders oorzaak, dat eenig materieel, op de aflevering
waarvan bij de begrooting voor 1940 werd gerekend, gedurende dat jaar
niet meer kan worden afgeleverd, terwijl aan den anderen kant materieel,
welks aflevering eerst in 1941 werd verwacht, reeds in den loop van 1940
kan worden tegemoet gezien. Het behoeft niet nader te worden betoogd,
dat uit dezen hoofde in het loopende jaar meermalen aanschaffingen hebben
plaats gehad en wellicht ook nog zullen plaats hebben, waarvoor op de
begrooting voor 1940 geen credieten beschikbaar zijn, terwijl daarnaast
voor 1941 reeds geldelijke verplichtingen zijn aangegaan en nog zullen
worden aangegaan voor aanschaffingen, waarvan de credieten in de be
grooting voor 1940 besloten zijn. Hoewel aan de hand van de bereids
geplaatste bestellingen in de voorliggende begrooting zoo gced mogelijk
met dezen factor is gerekend (de hiermede verband houdende wijziging
voor 1940 zal worden verwerkt in eene aanvullende begrooting voor dat
jaar) en het voorts te verwachten valt, dat de verdere verschuivingen
zich in geldelijken zin tot op zekere hoogte zullen nivelleeren, is het
niettemin duidelijk, dat verschillen tusschen de uitkomsten en de ramingen
zoowel voor 1940 als voor 1941 niet kunnen worden voorkomen.
Voorts kan als gevolg van de beperkte capaciteit van de Amerikaansche
geschut-industrie voorshands niet worden gerekend cp de levering van enkele
voor de versterking van het leger gewenschte geschutsoorten, terwijl daar
entegen wel de mogelijkheid tot aanschaffing aanwezig is van andere wapen
soorten, bv. vechtwagens, mitrailleurs, geweren (w.o. semi-automatische)
karabijnen, pistolen en handgranaten, van welke wapenen met vrucht
gebruik zal kunnen worden gemaakt ten behoeve van de in het voornemen
liggende verdere versterking van de weerkracht van deze gewesten en ter
redelijke vervanging van het beoogde doch niet te verkrijgen materieel.
Van de gebleken mogelijkheid tot aanschaffing van dit materieel is
onverwijld gebruik gemaakt. Voor zoover omtrent deze vervangende aan
schaffingen, thans inzicht bestaat, is daarop bij de voorliggende begrooting
gerekend voor het overige vormen deze aanschaffingen echter eveneens
een factor, welke de uitvoering van de begrooting eenigermate onzeker
doet zijn.
Ten slotte dient er rekening mede te worden gehouden, dat de huidige
internationale spanningen bij herhaling noodzaken tot maatregelen, welke
hoewel daarvoor geen credieten beschikbaar zijn zonder uitstel tot
uitvoering moeten worden gebracht.
Het ligt in het voornemen, deze „spanningsmaatregelen" en alle hiervoor
genoemde maatregelen voor zooveel noodig t.g.t. door middel van aanvullende
begrootingen aan het oordeel van den Volksraad te onderwerpen. De Re
geering ontveinst zich geenszins, dat de Volksraad dusdoende meermalen
voor een voldongen feit zal worden gesteld en derhalve het budgetrecht
in zeker opzicht geweld zal worden aangedaan. Zij ziet echter geen mogelijk
heid thans een begrooting in te dienen, welke onder de dagelijks sterk
wisselende omstandigheden door Haar zou kunnen worden aanvaard als
