3. DEMOCRATIE OF DICTATUUR (ID)
door
G. L. REINDERHOFF,
Eerste Luitenant der Infanterie.
DEMOCRATIE.
STAATS- OF VOLKSSOUVEREINITEIT
Wij willen dit opstel besluiten met een beschouwing, gewijd
aan de democratie, en trachten, een antwoord te geven op de
vraag, waaraan de oorzaak van de huidige nederlaag der demo
cratie in Europa te wijten is aan zich zelve het geheele demo
cratische systeem, de democratische gedachte dan wel aan
oorzaken daarbuiten, m.a.w. zou de democratie zonder laatst
bedoelde oorzaken in de naaste toekomst tóch tot ondergang
gedoemd zijn geweest
Wij kunnen bij de inleiding van de laatste kwestie ons het best
aan een vergelijkende beschouwing wagen tusschen de grond
beginselen van de dictatuur en die van de democratie.
Wij weten dat o.a. Mussolini veel zijner inspiratie putte uit
de leer van Macchiavelli. Diens groote bewonderaar Sorel was
Mussolini's voorlichter. Aangezien ook het nationaal-socialisme
en alle andere gelijknamige fascistische bewegingen het met de
oorspronkelijke gedachte omtrent de verhouding van het individu
tot den staat eens zijn, deze gedachte werd overgenomen van
Mussolini en hij op dit punt vrijwel ongewijzigd de Macchiavellis-
tische leer aanhangt, nemen wij de volgende teekenende passages
over uit het beruchte boek „II princip" de vorst.
Uit hoofdstuk XV
Er bestaat zulk een enorm verschil tusschen de wijze,
waarop men leeft en die, waarop men zou behooren te leven,
dat hij, die het laatste doet, spoedig ervaart dat slechts de
ondergang zijn lot iswant de goede mensch, tusschen slechte
menschen levend, zal door deze tegronde worden gericht.
Het is dan ook noodzakelijk dat een vorst, wil hij zich
staande houden, leert niet goed te zij n.
Uit hoofdstuk XVII
De vorst moet er zich weinig zorgen over maken, wreed
genoemd te worden ten einde zijn onderdanen in stipte
1099