1140
„Ajax and Achilles from admiral Graf Spee. Please pick up life boats
„of English steamer."
Naderbij gekomen bleek het s.s. Shakespeare geen hulp noodig te
hebben. Kennelijk heeft kapitein ter zee Langsdorff een poging gedaan
om zijn achtervolgers kwijt te raken.
1500. Onder dekking van een nevelscherm door H.M.S. Ajax gelegd, dringen
de beide lichte kruisers op tot 2 a 3000 m.
1600. De Ajax kiest positie Bakboord dwars van den vijand. Door den, door
dit schip gelegden nevel „prikt" de nog vrijwel onbeschadigde Achilles
telkens heen en geeft een overstelpend vuur op de Graf Spee. Daarna
draait deze aanvaller weer terug en verbergt zich weer achter het
beschermend gordijn door d'e Ajaa: gelegd, om eenige oogenblikken
later een tweeden, derden en vierden aanval op dezelfde wijze te her
halen.
Wanneer deze actie heeft plaats gehad de „official despatches" en
ook captain Parry zwijgen er over is het één van de mooiste momen
ten uit den strijd geweest. Eén der kruisers telkens op korten afstand
van den vijand door het nevelscherm door het zusterschip gelegd heen-
brekend, werpt de volle laag der middelbare batterij op den vijand
om daarna weer schuil te gaan achter den nevel. Het is uit de sum
miere beschikbare gegevens niet met zekerheid vast te stellen of één
der kruisers alleen het scherm legde en de andere telkens doorbrak,
dan wel dat zij om beurten nevelden en doorbraken.
De Ajax met nog slechts één toren in tact -eigende zich er weinig toe
om een overstelpend vuur op den vijand te gooien. Dit schip zal wel
voortdurend geneveld hebben, terwijl de nog onbeschadigde Achilles
de stoute doorbraken ondernam. Hier deed de Achilles „grand work".
Duitsche vliegverkenning op korten afstand boven het Engelsche
scherm had hier het verrassend optreden van den telkens doorbre-
kenden kruiser voor de Graf Spee kunnen elimineeren. Edoch, de
Exeter had in -de -eerste periode van het gevecht de Duitsche vlieg
tuigen en de katapult vernield. Trouwens, het is de moeite waard
om in beschouwing te nemen, wat er gebeurd zou zijn, indien ook
de Graf Spee in staat was geweest een „spotter" in de lucht te brengen.
Vermoedelijk zouden dan alle andere vliegtuigen der geallieerde sche
pen de lucht in zijn gegaan om het Duitsche vliegtuig neer te schieten.
Natuurlijk indien daartoe de gelegenheid was geweest.
Hadden -beide strijdmachten slechts één toestel als spotter beschikbaar,
dan zouden vermoedelijk de antiluchtbatterijen in gebruik genomen zijn.
Veel uitwerking is daarvan tegenover een spotvliegtuig dat zeer ruim
is in de keuze van de positie, echter niet te verwachten. Dat de twee
spottende tegenstanders elkaar in de lucht te lijf zouden zijn gegaan
is moeilijk te verwachten. De voordeelen van een spotter zijn voor
de artillerie dermate groot dat een enkel toestel niet als vechtmiddel
ingezet zal worden. De bewapening van deze vliegtuigen leent zich
ook niet voor een lucht-duel.
Hadden de Duitschers gelegenheid gehad om te „spotten", hun vuur
lag voordat het achtervolgingsgevecht begon dermate goed dat nog
-beter resultaat niet te verwachten was.
Bij de verrassende neveldoorbraken der Britten had een Duitsch vlieg
tuig echter van zeer veel nut kunnen zijn. Dit zou het doorbraakpunt
van te voren hebben kunnen aangeven, zoodat ook de zware batterij
der Duitschers op het plotseling te voorschijn komende doel gericht
had kunnen zijn. En zes schoten van zulk een kaliber, op zoo'n korten
afstand zeer waarschijnlijk treffers, hadden den ondergang der En
gelsche „B"-kruisers beteekend.
De 28 cm-batterij van de Graf Spee kan echter den onverwachten en
snel dóórzetten-den aanval van de Achilles niet volgen. De 15 cm-
