97
basis voor een aanval op Arabon of voor het dekken van een uit eenigerlei
richting door de Celebes Zee tegen Borneo gerichte beweging.
De conclusie luidt derhalve dat aangenomen dat de V.S., Brittannië
en Australië vastbesloten zijn, weerstand te bieden aan eiken Japanschen
inval in N.-I. en dat de N.-I. strijdkrachten waakzaam en vastbesloten
zijn het ondernemen van een plotseling en Japanschen greep naar Borneo
of eenig ander eiland van den archipel uiterst onwaarschijnlijk is, dat de
Japanners in de allereerste plaats werkdadige vijandelijkheden zullen moeten
bedrijven tegen Britsche en Amerikaansche bases, hetgeen op zichzelf een
zware beslissing inhoudt, terwijl een van die acties voldoende oponthoud
zal verschaffen om de aankomst van de Amerikaansche vloot mogelijk te
maken en de Nederlandsche eilanden met Australische troepen en lucht
strijdkrachten te doen versterken.
Van een andere zijde bezien, kunnen de Japanners slechts weinig hoop
koesteren, de wereld op Hitlersche wijze voor een fait accompli te stellen.
Onder die omstandigheden zullen zij öf moeten toegeven, of een full-dress
oorlog met de V.S. en Groot-Brittannië moeten aangaan onder verhoudingen,
die vrijwel gelijk staan met een vooraf uitgemaakte nederlaag, een oorlog,
waarbij zij niets te winnen en alles te verliezen hebben en waarin zij
vrijwel niet kunnen hopen op de overwinning. Het zou bovendien een
oorlog zijn, waarin hun nieuwe bondgenooten hun ook niet den geringsten
steun zouden kunnen verleenen, uitgezonderd wellicht dien van enkele
technische deskundigen, gezonden langs den Trans-Siberisehen spoorweg
althans indien Stalin dat zou toestaan, hetgeen in het geheel niet zeker is.
Er kan nauwelijks aan worden getwijfeld, dat een verstandige Japansche
regeering bij zulk een vooruitzicht niet de voorkeur zou geven aan een
redelijke regeling van de zaken in China en het Verre Oosten en niet
bereid zou zijn, liever eenige offers te brengen aan het welzijn van de natie,
dan zich te storten in zulk een reeks van dwaasheid en rampen.
Doch voor het bereiken van zoodanige verhoudingen is het voor de
Engelsch sprekende naties absoluut noodzakelijk, vereend te staan en den
Nederlanders hun vollen steun te verzekeren. Ziet, hoe de verschillende
bases elkaar aanvullen. Hongkong en Manila, Ambon en Port Darwin,
Singapore en Soerabaia. Het zijn bovendien de vereenigde zeestrijdkrachten
van de drie landen, die het formidabele geheel maken, dat noodig is om
de Japanners hun slagvloot te doen wagen voor het begeleiden van hun
transportschepen. Derhalve is samenwerking volstrekt noodzakelijk. En het
moet een samenwerking zijn, waarvan de Japanners het bestaan weten en
welke is aangevuld door de vereischte militaire en maritieme besprekingen,
die in staat stellen, de gezamenlijke maatregelen met elkaar in overeen
stemming te brengen. Vrome verklaringen van „good-will" zullen in Tokio
niet worden geteld.
Hieraan moet worden toegevoegd, dat practische stappen ter versterking
van de gezamenlijke positie zeer goed zouden kunnen worden gedaan zonder
onnoodige wijziging van de huidige schikkingen. Voor Brittannië zou het
aangewezen kunnen zijn, de luchtstrijdkrachten in Malakka te versterken
Australië zou Port Darwin, Nederland zou Ambon kunnen uitbreiden en
versterken, terwijl wij een divisie zware kruisers in de Australische en
Nieuw-Zeelandsche wateren zouden kunnen laten kruisen, een aantal
vliegtuigen en onderzeebooten meer naar Manila zenden en maatregelen
nemen, dat de Japansche concessionarissen in Davao geen last veroorzaken.
Deze maatregelen en de voor alles noodzakelijke besprekingen en voorberei
dende regelingen zouden voldoende zijn om N.-I. tegen elke Japansche
raid te beveiligen, terwijl een aanval in grooten stijl voldoend zou worden
vertraagd om sterkere krachten in staat te stellen tot toesnellen, teneinde
aan dien aanval het hoofd te bieden.
De nadruk moet er op worden gelegd, dat wij beoogen, den toestand
in het Verre Oosten te kalmeeren onder militaire waarborgen, die ons
zekerheid geven, dat het later niet in onzen rug tot een uitbarsting komt
