den eigenlijken veldtocht in Palestina, doch ook van den strijd
aan het Suezkanaal, van het neerslaan van den opstand in de
Darfoer (toenmalig sultanaat ten w. van Khartoem en grenzend
aan het Fransche Tsaadgebied) en, wat thans het belangrijkst is,
van de bedwinging van de Senoessi's, hetgeen in hoofdzaak plaats
had in het gebied tusschen Mersa Matroeh en Solloem, namen,
die men thans dagelijks hoort.
Dan heeft de schrijver zijn kennis niet ontleend aan archief
stukken en terreinbeschrijvingen alleen hij kent land, volk en
hun mogelijkheden uit ondervinding.
Er is echter nog meer kol. Wavell is een van hen geweest, die
in het Britsche leger als de toenmalige overste de Gaulle voor
het Fransche het gebruik van gemotoriseerde en gemechani
seerde eenheden voorstond. Is het te gewaagd, te veronderstellen
dat het verloop van de veldtochten in Palestina hem daartoe
heeft gebracht Zeker niet Want het laatste hoofdstuk van zijn
boek, Lessons of the campaignsbevat als eerste onderdeel een
beschouwing over The value of mobility, gewijd aan The exploits
of the cavalry, The elements of mobility en Possibilities
of mechanized forces.
Men ziet het, deze bevelhebber ,,sait beaucoup et bien" en
strijdt waarachtig geen vorigen oorlog, oh Graziani Cunctator J)
Krijgsgeschiedenis Men kan erover van meening verschillen,
of zij wel of niet een „interessant vak" is. Daar gaat het tenslotte
niet om. Evenmin daarom, uit het gebeurde slechts op te maken,
wat goed en wat fout was of beter had gekund. Neen, waar het
wèl om gaat is, zich bij de bestudeering van de gebeurtenissen
in het verleden steeds weer af te vragen, hoe het verloop in het
heden zou en in de toekomst zal kunnen zijn. Men moet zich dan
losmaken van de, overigens psychologisch zeer goed te verklaren,
neiging, altijd weer vergelijkingen te trekken met wat vroeger
is geschied. Een neiging, die er bijv. toe leidde, dat zeer velen
in Juni 1940, ondanks het feit dat zich, anders dan in 1914, een
lawine van gepantserde strijdmiddelen over Frankrijk had uitge
stort en ondanks of wellicht juist dóór Reynaud's verkla
ring, dat slechts een wonder Frankrijk zou kunnen redden, meer
dan hoopten op een herhaling van le miracle de la Marne. Neen,
wonderen komen in deze wereld weinig meer voor ook het
wonder van Neder land's neutraliteit 19141918 heeft zich niet
herhaald.
Zoo dient men ook de verdediging van Egypte in 19141918
te bestudeeren. Haar verloop is in tal van boekwerken vast-
2) Wij vestigen de aandacht op de karakterschets van generaal Sir
Archibald Wavell, opgenomen in de rubriek „Uit de pers". (Red.)
41
