scheepsgeschut. Na drie jaar waren zij er wel is waar in geslaagd,
zich ook in het binnenland te doen gelden, doch geenszins, hun
hardnekkigste tegenstanders, de Senoessi's, te onderwerpen. Zoo
lang de strijd duurde, hoedde de leider van dezen godsdienstigen
stam zich er wel voor, zich ook nog de vijandschap van de Britten
op den hals te halen. Doch wat zou hij doen, indien de Sultan
tegen Engeland te velde zou trekken en te Konstantinopel de
Heilige Oorlog zou worden verklaard Zouden de Italianen zich
niet aan de zijde van den Sultan scharen, dan nog zouden zij niet
in staat zijn, de Senoessi's in bedwang te houden. En voor hen
lag Egypte in het w. practisch open
In het kort was het beste, waarop Londen mocht hopen in
geval van een oorlog met Turkije, dat Egypte zich afzijdig zou
houden. Veel zou daarbij afhangen van de resultaten van de
eerste gevechten. Daarom ook dienden van meet af troepen
beschikbaar te blijven voor de handhaving van orde en rust in
het land en voor dekking van zijn w. grenzen.
Hoe lagen de verhoudingen in 1939 De wereldoorlog heeft
een einde gemaakt aan de ondergeschiktheid van Khedive aan
Sultan. Er is zelfs geen Sultan meer, maar ook geen Khalief. Meer
malen heeft men zelfs den Koning van Egypte gedoodverfd als
den nieuwen godsdienstigen leider van de Mohammedanen. Hoe
het zij, zeker is, dat Cairo als godsdienstig centrum zeer aan
aanzien heeft gewonnen.
Langer heeft het geduurd, aleer Egypte ook onafhankelijk werd
van Engeland. Wij allen herinneren ons nog wel, dat dit niet
geheel zonder wrijving is verloopen en dat er in het land van den
Nijl in 1939 nog steeds een groep lieden bestond, die van volledige
onafhankelijkheid slechts wenschten te spreken, wanneer ook de
laatste banden met het Britsche Rijk zouden zijn doorgesneden,
wanneer Engeland zich volledig uit den Soedan zou hebben terug
getrokken, de vlootbasis Alexandrië zou hebben ontruimd en de
kanaalzone door zijn troepen zou hebben doen verlaten. Het proces
moge dan naar de meening van de eene partij niet snel of volledig
genoeg zijn verloopen, met vreugde mag worden vastgesteld, dat
het in elk geval den Italianen geen kans heeft gegeven, in troebel
water te visschen. Overigens moet worden erkend, dat de Egyp
tische nationalisten te veel werkelijk nationalist en te verstandig
zijn geweest om gehoor te geven aan het zoet gefluit van den
verzamelaar van woestijnen en zijn trawanten. Te helder hebben
zij ingezien, dat zeker ten opzichte van de heeren totalitairen
geldt, dat wie hen voor zijn karretje spant, uiteindelijk achter
hun zegekar komt te loopen.
En wat woestijnen betreft, op dit gebied heeft ook Egypte nog
een appeltje met Italië te schillen. Gingen de grenswijzigingen,
waarvoor o.m. Rome's verraad aan zijn aanvankelijken bondge
noot werden gekocht, ook niet ten koste van Egypte en den Soedan
47
