62
leger is voorgekomen, en dat het van beslissenden invloed is geweest. Wij
wagen ■dit te betwijfelen.
De inval in Nederland ging gepaard aan een aanval op België en dwars
door Luxemburg op de verlenging van de Maginotlijn. Ook hier is van
verraad gesproken omdat bepaalde punten niet behoorlijk verdedigd en
eenige bruggen niet tijdig genoeg opgeblazen zijn. Zij moeten echter wel tot
de slotsom komen, dat men overal is verrast men had te veel gerekend
op de afstootende werking van het vuur van gedekt opgestelde wapens.
De vooruitgeschoven werken hadden volgens de theorie den opmarseh moeten
vertragen zij deden het niet, de vijand was te goed gepantserd en te snel,
hij was er doorheen voordat men het wist, in Nederland, in België en in
Frankrijk.
De aanval met parachutisten en luchtinfanterie op Holland is, zooal niet
als mislukt te beschouwen, dan toch in elk geval zeer kostbaar geweest en
heeft in elk geval niet binnen den gedachten tijd tot resultaat geleid. In
Nederland is de invaller voor de eerste maal achter gebleven bij zijn tijd
schema. Men kan daarom met reden de vraag stellen of de groote ver
liezen, hier door de Duitschers geleden, niet remmend hebben gewerkt op
den aanval op Engeland, die dadelijk na de debacle van de geallieerde
legers in Noord-Frankrijk en België succes zou hebben beloofd. Hij bleef
uit, ondank het feit, dat België moest capituleeren, de Engelschen het veege
lijf moesten bergen, waarbij de R.A.F. en het expeditieleger zich in Duin
kerken met roem overdekten, en Frankrijk niet in staat bleek, het offensief
te keeren al had men in het laatste oogenblik generaal Gamelin vervangen
door den ouden medewerker van Foch, Weygand.
De slag om Frankrijk werd door de Fransche leger verloren, het lot van
de republiek was echter al beslist toen Italië het oogenblik gekomen achtte,
ook aan den strijd deel te nemen. De dolkstoot in den rug heeft op den
loop der gebeurtenissen geen invloed gehad, de Italianen zijn nauwelijks
over de Fransche grens gekomen. Minister Reynaud, die premier Daladier,
enkele maanden tevoren was opgevolgd, deed nog een laatste beroep op
President Roosevelttoen hij alleen vriendelijke woorden doch geen directe
hulp ten antwoord kreeg, was het pleit beslist. Churchill, door den storm
op het kussen gebracht, deed nog een poging, Frankrijk tot standhouden
te bewegen door het voorstel, de beide rijken zoo innig te verbinden, dat
het één empire zou worden, maar tevergeefs. De president en de regeering
van de Fransche republiek traden af, Marianne huwde den grijzen held van
Verdun, Maarschalk Pétain, en zwoer tegelijkertijd den liberalen staats
vorm af. Laval was hierbij getuige.
Daarmede was de man aan het roer gekomen, die in het ■begin van het
jaar een heel anderen koers had willen varen. Hij kon met zeker recht
tegen zijn landgenooten zeggen, ik heb vooruit gewaarschuwd, waarom
hebt ge niet naar mij geluisterd Alhoewel we hiermede op de gebeur
tenissen vooruitloopen is het duidelijk, dat Laval op zijn beurt moest gaan
toen Italië in Albanië, bij Tarente en in Noord-Afrika vernietigend werd
geslagen.
De Fransche capitulatie maakte, zooals vanzelf spreekt, overal een diepen
indruk, maar merkwaardigerwijze bleken de Britten, hoewel nu het meest
bedreigd, het minst getroffen. Dit is naast hun koelbloedige natuur in de
allereerste plaats te danken aan de persoonlijkheid van den Premier, Winston
Churchill. Hij begon met niets te verbloemen en ronduit te erkennen, dat
de toestand zeer ernstig was. Men had in Duinkerken en enkele andere
Kanaalhavens het grootste deel, van de troepen kunnen redden, maar al
het wapentuig en hun heele uitrusting was in handen van den vijand gevallen,
men had practisch geen leger meer om een eventueelen inval te keeren.
De situatie kon worden gered dank zij de Royal Air Force en de vloot.
De Britsche suprematie op zee begon echter groot gevaar te loopennu
Italië in den strijd was betrokken, kreeg de naar verhouding vrij sterke,
op sterke bases in het midden van de Middellandsche Zee steunende Ita-
