zonder U" de woorden te stellen, die Hr. Mr. Gezant te Washington
volgens hetzelfde blad aan een diner zou hebben gesproken
Thans mj. Eliot.
95
We don't ask teh U.S.A. to defend us. If you want to help, that's
your bussiness. We're willing to go it alone even though we faced
overwhelming odds. We did what we could in our homeland. We
honoured our words. And we would honour our word tomorrow in
the far East.
Men zegt, dat Japan Nederlandsch-Indië zal aanvallen om olie en andere
grondstoffen te bemachtigen. Afgescheiden van het feit, dat de Nederlanders
de oliebronnen zeker zullen vernielen, zoodat de te verkrijgen olie kan
worden verwaarloosd, is zulk een onderneming verre van een eenvoudig
militair uitstapje. In het Verre Oosten bevinden zich de volgende strijd
krachten. Ver. Staten. 2 kruisers, 13 torpedo-jagers, 12 onderzeebooten, een
escadrille verkenningsvliegtuigen, b Engeland. 2 kruisers, waarschijnlijk 8
onderzeebooten, een aanzienlijke luchtmacht. Nederland. 5 kruisers, 8 tor
pedojagers, 18 onderzeebooten, waarschijnlijk 100 lange-afstand-marine-
vliegtuigen. Het N.-I. leger omvat 35.000 Europeanen en 50.000 Indonesiërs.
Zij zijn goede geoefend, bewapend en uitgerust. De militaire luchtvaart
bestaat uit misschien 200 toestellen.
Ten einde een aanval in te zetten op N.-I. juister, op Borneo, dat de
voornaamste oliebronnen bezit moet Japan troepen zenden om de havens
en oliegebieden te bemachtigen en te bezetten. Borneo is niet sterk bezet,
zoodat twee kleine expedities van 5000 man elk resp. gericht tegen Balik-
papan en Tarakan voldoend sterk zouden kunnen zijn voor eerste poging,
mits volkomen verrassing kan worden bereikt, opdat (van Java) geen
versterkingen kunnen worden aangevoerd voordat de Japanners dat hebben
gedaan.
De dichtstbijzijnde basis, waar zulk een Japansche expeditie met de
noodige geheimhouding zou kunnen worden uitgerust, is Formosa,
1500 mijl van Borneo. Er zou voldoende geleide nocdig zijn om de zee-
strijdkrachten van Nederland en van de garantie-mogendheden in bedwang
te houden, benevens 80.000 ton aan handelsschepen. Deze macht zou van
Formosa naar Borneo over twee goede wegen kunnen beschikken. De
kortste loopt door de Zuid-Chineesche Zee met ter eene zijde de Britsche
vesting Hongkong en ter andere zijde de door de vesting Corregidor be
schermde Amerikaansche basis Cavite. In deze beide havens zijn sterke
krachten aan onderzeebooten gestationneerd, terwijl lange-afstand-marine-
vliegtuigen beschikbaar zijn voor verkennen en bommenwerpen. Deze
eenheden zouden optreden op de Japansche verbindingslijnen. Ten einde
de oliehavens te bereiken, zou de Japansche Armada de nauwe wateren
tusschen Borneo en de Philippijnen moeten binnendringen of anders een
volledigen omweg maken om Borneo heen, en bijna onder de kanonnen van
Singapore en de voornaamste N.-I. haven, Soerabaia, moeten doorvaren.
Het is duidelijk, dat de daaraan verbonden moeilijkheden en gevaren
een verrassing van Borneo op deze wijze verbieden. De andere weg loopt
ten oosten van de Philippijnen en heeft het voordeel van bescherming door
Japansche lucht- en lichte zeestrijdkrachten, welke van Palao uit opereeren.
Hij valt echter al spoedig binnen den actieradius van de Nederlandsche
luchtbasis op Ambon en zou verder voeren door de nauwe wateren tusschen
Mindanao en Celebes, waar de Japansche macht aan voortdurende aanvallen
zou blootstaan.
1) Kort geleden is onthuld, dat het Aziatisch eskader thans bestaat uit
3 kruisers, 3 divisies torpedojagers, 26 lange-afstand-bommenwerpers, 1
vliegkampschip, 18 onderzeebooten en 6 torpedomotorbooten. (Red.).
