37
Het verderfelijk gif van leugen en haat is van den top tot den bodem
doorgetrokken. De feiten hebben het bewezen.
Dit alles, leugen, bedrog, haat, droeg naar mijn gevoelens in hooge mate
bij tot de meermalen desastreuze gevolgen gehad hebbende verrassing.
Had dit alles kunnen zijn voorzien Had men de verdorvenheid in de
oorlogvoering zoo breed en zoo diep bij hen, die den mond immer vol hebben
van vaderlandsliefde, soldatentrouw en eer, durven bevroeden? Mij dunkt,
hier past voorzichtigheid in het oordeel.
Keer ik even terug tot Churchill's woorden, dan meen ik, dat verzet
daartegen gegrond mag heeten.
Anderzijds het mag onomwonden worden erkend houden deze woor
den ook een positieven prikkel in. De prikkelweest op Uw hoede, zie
vooruit, denkt vooruit en niet het minststreeft er naar, met alle oirbare
middelen zelf den vijand te verrassen.
Met oirbare middelendaarover nog enkele gedachten ten besluite.
Onze vijand heeft door toepassing van de door mij gewraakte middelen
omvangrijk succes geboekt. Moeten wij hem nu met gelijke middelen gaan
bestrijden Deze vraag roept een andere op „waarvoor strijden wij
Niet slechts voor de herrijzenis van Nederland, cm daarna op den ouden
voet door te gaan Er is in breede lagen een haken en bidden, naar ver
lossing uit het oordeel, dat over de wereld is gekomen. Om daarna, zij het
onder vallen en opstaan, gelouterd te bouwen aan een betere wereld. Zou
men nu den vijand bestrijden met zijn eigen middelen van leugen, bedrog
en haat, dan zou men het recht verbeuren, te pretendeeren aan een betere
wereld te gaan bouwen.
Immers, die middelen kunnen niet worden toegepast zonder onherstelbare
schade aan eigen ziel te berokkenen wij zouden ons laten meesleuren in
den verfoeiden poel der verdorvenheid.
Wie van buiten tot hem gekomen wetten van christelijke beschaving en
menschelijkheid erkent, zal zich daaraan houden. Vooruitgang, geen terugval
wenschen we.
Wie het oor bij sommige persorganen te luisteren legt, merkt cp, dat het
afwijken van leugen, bedrog en haat soms misverstand wekt. Ik moge met
klem opmerken, dat wie deze middelen tot het voeren van den oorlog uitsluit,
in geenendeele achterblijft in toom en verbolgenheid over het onrecht, ons
aangedaan met hardheid en felheid, doorzetting en uiterste opoffering zal
in den strijd worden volhard.
Uit dezen geest, onvolmaaktheid, die onvolkomenheid, en den eisch tot
voortdurend zelfonderzoek bij eigen volk en bondgenoot niet ontkent, wil
ik de Hoogere Krijgsschool te Bandoeng leiden. Wij zijn hierin een van geest
met onzen grooten bondgenootde Times schrijft half September, te midden
van felle, meedoogenlooze luchtaanvallen op Londen„Hatred must be
overcome by love, agression by gentleness".
Moge dan deze Hoogere Krijgsschool aan haar taak voldoen en mede
kunnen bijdragen aan het in vervulling doen gaan van de spreuk, welke
in de hall van het Haagsche krijgsschoolgebouw te lezen staat„Per aspera
ad astra"„Na lijden komt verblijden".
Vatten wij de gevoelens, welke ons in deze tijden in het bijzonder bezielen
saam in een driewerf hoera op onze geëerbiedigde Koningin, Die ons ook
nu, in tijden van beproeving, zoo krachtig, volhardend en zuiver voorgaat.
LEVE DE KONINGIN!
